Đức Piô IX sinh ngày 13-5-1792 tại Senigallia vùng Marches, nước Ý. Ngài tên thật là Giovanni Maria Mastai Ferretti, là người có học thức và đạo đức, nổi tiếng với những tư tưởng theo khuynh hướng tiến bộ. Thuở thiếu niên, ngài học ở trường trung học Piano của Volterra, học thần học và triết học ở Roma, vào chủng viện Roma, chịu chức linh mục năm 1819. Năm 1823, là đặc ủy viên của Tòa thánh ở Muzi dưới thời đức Piô VII. Năm 1827, ngài làm Giám mục Spolète rồi Giám mục Imola năm 1832 và làm Hồng y năm 1840. Sau khi đức Grêgôriô XVI qua đời ngày 1-6-1846, ngài được bầu làm Giáo hoàng ngày 16-6, đăng quang ngày 12-6-1846.
Sau khi lên ngôi Giáo hoàng , ngài đã cố gắng làm dịu tình hình do sự cứng rắn của đức Grêgôriô XVI. Ngài đã ân xá cho tất cả nhưng người bị tù, bị lưu đày vì chính trị, cố gắng tạo lập tự do cho người trong Giáo hội và xã hội. Ngài thành công trong việc gởi người sang Lombardie để yểm trợ cho quân Piémont đang bị vây hãm trong cuộc chiến dành độc lập.
Tuy nhiên, ngài cũng nhận ra rằng, chỉ có thể nhượng bộ trong một vài lãnh vực nhân đạo, xã hội, chứ không thể xóa bỏ Nước giáo hoàng và ngài cũng không chịu từ bỏ quyền thế tục. Năm 1848, những cuộc nổi dậy gia tăng mạnh mẽ tạo sự bất ổn cho xã hội tại Rôma. Đến tháng 11-1848, ngài phải trốn khỏi Rôma, giả dạng như một linh mục bình thường, nhờ sự giúp đỡ của các đại sứ Bavie và Pháp, của công tước Spaur và quận công Harcourt, ngài chạy trốn về Gaète dưới sự bảo vệ của dòng tộc Bourbons.
Trong thời gian này, nền cộng hòa ra đời tại Roma, nhưng sau đó, nhờ sự giúp đỡ của Pháp, Áo và dòng tộc Bourbons, họ đã chiếm lại nước Tòa thánh và trao lại cho ngài. Kể từ năm 1849, ngài áp dụng một chính sách cai trị cứng rắn hơn nhằm cứu vãn Nước Tòa thánh.
Ngài công bố Tín điều Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội qua bức Thông điệp Ineffabilis Deus ngày 8-12-1854, triệu tập Công đồng Vaticanô I qua đó, Quyền Bất Khả Ngộ của Giáo hoàng được xác định nhằm củng cố quyền lực của Đức Giáo Hoàng. Tuy nhiên, ngài vẫn không thành công trong việc chặn đứng những cuộc cách mạng đang tiếp diễn, khiến lãnh thổ của Nước Giáo hoàng bị lấn chiếm dần, cuối cùng chỉ còn lại có đền thờ thánh Phêrô và các lâu đài và khu vườn của Vatican.
Năm 1870, khi Công đồng Vatican Giáo hoàng đang nhóm họp thì quân Ý tiến vào Rôma, chấm dứt quyền lực thế tục của Giáo hoàng trong suốt một ngàn năm qua. Ngài lui về trú ẩn tại Vatican như một tù nhân tự nguyện, từ chối liên lạc với vương quốc mới là Ý Đại Lợi và ra vạ tuyệt thông nhà vua. Ngoài vấn đề lãnh thổ của Nước Giáo hoàng, ngài còn phải chiến đấu chống lại sự giảm hạ uy thế của Công giáo trên thế giới. Ngài qua đời ngày 7-2-1878, hưởng thọ 86 tuổi sau 32 năm trị vì. Ngày 3-9-2000, đức Gioan Phaolô II đã nâng đức Piô IX và đức Gioan XXIII lên bậc Chân Phước.
