GIÁM MỤC ALBERT BOSCHETTI
Albert là con trai của ông Gerard Boschetti, một trong những công dân có thế lực và ảnh hưởng nhất của thành phố Modena, ở phía Bắc nước Ý. Người được cha mẹ cho ăn học tới nơi tới chốn. Được dưỡng dục như những người Kitô giáo, người quan tâm đến việc phát triển những ơn huệ quý báu mà trời đã phú bẩm. Điều này giúp người thực hành nhân đức và nghiên cứu khoa học. Sự giàu có của gia đình không làm cho người ra kiêu ngạo hay ỷ lại. Người đã không để cho những chức vụ danh dự, mà người đời có thể mơ tưởng cách chính đáng, cám dỗ người thành kẻ háo danh. Thật vậy, đứa con của dòng tộc Boschetti đã quảng đại hy sinh tất cả những mơ ước thế tục để có thể dâng mình phụng sự Chúa và cứu rỗi các linh hồn trong Dòng Anh Em Giảng Thuyết. Người ta cho rằng người đã nhận áo Dòng vào năm 1221, ở tuổi 20, từ tay thánh phụ Đa Minh.27
Lòng đạo đức và tính hiền lành của Albert đã nhanh chóng chiếm được cảm tình của các anh em trong Dòng. Những tài năng hiếm có của người đã làm người nổi bật trong một Dòng có những anh em với nhiều khả năng phong phú. Người thuyết giảng và làm việc ở nhiều nơi xa gần. Ở bất cứ đâu, người ta không những ấn tượng tài hùng biện mà còn ngưỡng mộ kiến thức cũng như quý trọng đời sống gương mẫu của người. Tuy nhiên, có lẽ không nơi nào người được yêu mến sâu đậm nhất cho bằng ở Modena, quê hương của người. Do đó, khi William Savoy, người được đề cập trong phác họa của chân phước Gioan di Scledo Vicenza từ chức Giám mục, thì Albert Boschetti được chọn làm người kế nhiệm ở Modena, với sự đồng thuận của hàng giáo phẩm lẫn giáo dân.
Để hiểu rõ ý nghĩa của việc bầu cử này, người ta phải biết rằng Modena được một vị Giám mục cai quản từ lâu, vì thế địa phận muốn có một vị Giám mục tầm cỡ giống như người. Vì lý do đó, họ đã chọn vị tu sĩ Dòng Giảng Thuyết xứng đáng này, mặc dù người là dân bản xứ. Sử gia Ughelli đã nói về biến cố này như sau:
Khi William Savoy từ chức Giám mục giáo phận Modena thì Albert Boschetti, một cư dân quý tộc nổi tiếng thánh thiện của thánh phố này, một thành viên của Dòng Anh Em Giảng Thuyết, và là con trai ông Gerard, một trong những người ảnh hưởng nhất của thành phố Modena, được tôn phong làm Giám mục bởi hàng giáo sĩ và giáo dân. Sự kiện này xảy ra vào năm 1234. Khi Đức Giáo hoàng châu phê cuộc bầu cử, Albert được bổ nhiệm giữa sự vui mừng của toàn thể thành phố.
Sự đồng thuận này càng thêm ấn tượng, không phải vì họa hiếm, mà vì đang là một vùng đất có hai phe đối lập gây chia rẽ mọi người. Điều này gây nguy hại đến cả Giáo hội lẫn chính quyền. Rất có thể sự đồng thuận trong trường hợp này đã khiến cho Đức Giáo hoàng Gregory IX kinh ngạc dù ngài hiểu rõ công trạng và khả năng của người được chọn lựa cho chức vụ đó. Vì lẽ, Đức Giáo hoàng biết rõ sự trung thành của vị Giám mục được tuyển chọn, người đã từng đem nhiều ích lợi cho Tòa thánh. Rõ ràng, những suy nghĩ này thôi thúc Đức Giáo hoàng Gregory châu phê việc làm của Giáo phận Modena. Thế là Albert lãnh nhận chức vụ Giám mục. Người đảm nhiệm trong suốt 30 năm, và đem lại nhiều lợi ích cho Dòng.
Tất cả những gì vị Giám mục nhiệt thành nhất có thể làm cho đoàn chiên người yêu thương là huấn luyện giáo dân trong Giáo phận Modena có lòng đạo đức vững chắc và điều đó cũng nhận được sự hưởng ứng của dân chúng. Thật vậy, những nỗ lực của Albert đáp ứng được những kỳ vọng mà mọi người đặt nơi người. Người không bao giờ mệt mỏi làm điều tốt, hay tỏ vẻ bất nhẫn đối với sự vô ơn. Tuy nhiên, cả những nỗ lực liên tục để bảo vệ hay xây dựng hòa bình, cũng như sự ngưỡng mộ của dân chúng, không những không đủ sức ngăn cản các bè phái đối lập đang gây nên sự tàn phá trong cả nước Ý, mà còn đưa đến nhiều phiền phức cho bản thân, cũng như cho Giáo phận của người.
Phe Ghibelli khi liên kết cách mù quáng với những quyền lợi của vua Frederic II và dùng vũ lực đối phó với những ai chống lại nhà vua đã quá khích đến nỗi khiến Modena phải trải qua tất cả sự kinh hoàng của cuộc nội chiến. Chuyện rất thường tình xảy ra là cha một phe, con một phe. Bạn bè chống lại bạn bè. Điều này khiến cho sự xung đột thêm tệ hại hơn. Rốt cuộc, những người ủng hộ hoàng đế tăng thêm uy thế. Phe Giáo hoàng bị đưa đi lưu đày, cùng với gia đình của họ. Các Linh mục và Tu sĩ, vì cương quyết trung thành với Tòa thánh hoặc tự nguyện lìa bỏ thành phố hoặc bị cưỡng bách phải tìm nơi an toàn hơn.
Phe Ghibelli đã chà đạp mọi lề luật xã hội, tôn giáo, và bác ái. Vì sự giận dữ của dân chúng, Giám mục Boschetti không thể thi hành quyền bính của mình và danh tiếng của người cũng không được tôn trọng. Do đó, người lui về tu viện Bologna và ở đó cho tới khi cơn sóng gió lắng dịu. Người đã đổ ra rất nhiều nước mắt, khóc cho những tội lỗi của đàn chiên, và dâng những lời cầu nguyện sốt sắng lên Thiên Chúa đầy lòng thương xót thay cho Giáo phận của mình.
Sự ra đi của Giám mục Albert để lại nỗi hãi hùng cho những người thuộc nhóm Ghibelli ở Modena, những người không hoàn bị mù quáng bởi đam mê. Người nghèo kêu gào cần được bảo trợ, trong khi các bà góa và trẻ mồ côi khóc than vì sự mất mát nguồn an ủi của họ ở dương thế. Thậm chí một vài người trong nhóm nổi loạn, tuy rất kiêu ngạo, cuối cùng đã cảm thấy xấu hổ trước những việc làm tàn bạo quá đáng của họ. Ngày khi bạo lực lên đến cực điểm, Đức Giáo hoàng Gregory IX, đã phẫn nộ cách chính đáng về những tội ác của phe Ghibelli, ban sắc lệnh đến thành phố Modena, phạt vạ tuyệt thông những vị lãnh đạo trong cuộc nổi loạn. Như lịch sử cho thấy, không gì có thể kiềm hãm những người xấu xa, cho dù người khác có quyền lực để khiến họ phải sợ hãi. Đây là kinh nghiệm của Giáo hoàng Gregory trong trường hợp hiện tại. Mặc dù những hình phạt như thế thường làm cho người ta phải khiếp sợ, nhưng những người lãnh đạo phe Ghibelli chẳng thèm đếm xỉa đến những hình phạt của Giáo hội.
Thế nhưng Thiên Chúa đã đánh bại quân đội của hoàng đế theo một cách khác. Những người Bologna, đồng minh với Tòa thánh, đã gởi quân đội đến khu vực chiến đấu. Enzio, con riêng của vua Frederic II và là vua Sardinia, đã bị đánh bại trong trận chiến. Thành phố Modena bị vây hãm. Vì thế, những người nhóm Ghibelli vẫn thống trị thành phố này, tức khắc nhận ra mình đang ở trong tình thế nhục nhã vì phải chấp nhận luật lệ mà họ muốn áp đặt người khác, và vì cứu lấy mạng sống mình phải chấp nhận những điều kiện của những người mà họ đã cố gắng đè bẹp đưa ra.
Lòng đạo đức thật sự không bao giờ để sự dữ đè bẹp. Do đó, qua sự việc này, chúng ta có thể xét thấy lòng bác ái và khôn ngoan thật sự của Giám mục Boschetti qua hành động của người. Người nhận biết rõ rằng sự coi thường mà nhóm Ghibelli thể hiện đối với quyền hạn và lời khuyên bảo của người đã không làm cho họ tách lìa khỏi nhóm, hay cho phép người làm công việc cứu rỗi linh hồn của họ. Mặc dù họ luôn vô ơn và thậm chí chống đối, người vẫn nhiệt thành bênh vực họ. Họ mắc nợ người về sự dung hòa được bày tỏ cho họ với phe Giáo hoàng. Hơn nữa, người khẩn cầu Giáo hoàng Gregory IX bày tỏ lòng nhân hậu đối với họ. Khi các hình phạt của Giáo hội được thu hồi khỏi Modena, nhờ tầm ảnh hưởng của người, Đức cha Albert trở về Giáo phận của mình, cùng với tất cả những người đi theo người đến Bologna. Những người đau khổ một cách chân thành về sự vắng mặt của người đã không ngớt lời ca tụng người. Nói về sự kiện này, viện phụ Dòng Xitô là Ughelli nói rằng.
Sau khi đánh bại lực lượng của hoàng đế dưới sự chỉ đạo của Enzio, những người Bologna đã vây hãm để cấm vận Modena. Thành phố trong tình trạng tiến thoái lưỡng nan: hoặc có nguy cơ bị tiêu hủy, hoặc chấp hành những điều kiện của quân bao vây. Giám mục Albert, mặc dù là người bị lưu đầy, vẫn cầu xin tha thiết và ôn hòa rằng người bại trận phải được đối xử tử tế. Lời cầu xin của người đã được chấp thuận, những hình phạt của Tòa thánh được rút khỏi thành phố và người trở về Giáo phận của mình, cùng với những ai đã theo người đi lưu đày.
Một trong những mối bận tâm hàng đầu của Giám mục Boschetti, khi trở về cương vị của mình, không phải đi tìm những tên đầu xỏ trong cuộc nổi loạn để cho chúng bài học, nhưng là để dập tắt tia lửa thù hận bằng cách lấy điều tốt đáp trả điều xấu. Quả thật, nhờ tài ngoại giao và sự dung hòa khôn khéo, chẳng mấy chốc vị Giám mục đạo đức không những được lòng mọi người, mà còn đem lại những đường lối bình an và hiệp nhất. Một cách tự nhiên, điều này đã chuẩn bị cho những người cố chấp được ăn năn sám hối, và sẵn sàng làm hòa với Thiên Chúa qua các Bí tích. Do đó, một trật tự tốt đẹp được hình thành xuyên suốt lâu bền và có thể được đánh giá bởi sự việc mà chúng ta đang nói tới.
Trên đường trở về từ Công đồng Lyon I, Đức Giáo hoàng Innocent IV đã dành cho Giám mục Boschetti một sự ưu ái qua cuộc viếng thăm trên đường về Rôma. Sự kiện này chỉ cách vài năm sau cuộc nổi dậy của nhóm Ghibelli mà chúng ta đã nói tới. Đức Giáo hoàng Innocent rất hài lòng với lòng đạo đức, trật tự, kỷ luật, và tính vâng phục mà vị Giám mục đã gìn giữ trong Giáo phận Modena, tất cả những điều đó được quy gán cho sự khôn ngoan và nhân đức của vị lãnh đạo tinh thần, đến nỗi Đức Giáo hoàng lập tức chọn vị tu sĩ Dòng Anh Em Giảng Thuyết để phục hồi hòa bình cho Giáo hội ở một nơi khác trong nước Ý. Dân chúng ở Rimini đã trình bày sự bất mãn của họ cho Tổng Giám mục Ravenna. Dường như các đảng phái đối lập không thể nào dàn xếp được những điểm khác nhau giữa họ, nên Đức Giáo hoàng Innocent đã bổ nhiệm Đức cha Albert làm đặc sứ Tòa thánh trong vấn đề này. Qua sự hòa giải tài tình của người, những khúc mắc nhanh chóng được giải quyết một cách ổn thỏa.
Đức Giáo hoàng Innocent đã nhận thấy khả năng của Đức cha Boschetti trong những công việc như thế. Những chống đối và trở ngại nổi lên, liên quan đến những đặc ân của Đức Giáo hoàng dành cho các Tu sĩ Dòng Giảng Thuyết. Và vì thế, vào tháng 9 năm 1245, cũng vị Giáo hoàng này đã ủy nhiệm các Giám mục của Giáo phận Modena và Bologna (Đức cha Giacôbê Buoncambio,O.P.) để xem xét đặc ân nào nên giữ và đặc ân nào nên bỏ. Nhìn chung, nhờ sự khéo léo và nhân đức nổi tiếng của Albert, vấn đề đã được giải quyết một cách ôn hòa theo nguyện vọng của Đức Giáo hoàng.
Những công việc đại loại như thế, thường xuyên được trao phó cho người, nhưng không bao giờ khiến cho vị Giám mục nhiệt thành quên đi lòng đạo đức cá nhân dù chỉ một chút, hay làm suy giảm sự chăm sóc Giáo phận đã được trao phó cho người hướng dẫn cách đặc biệt. Cuộc sống của người đơn giản chỉ là một Tu sĩ. Tuy nhiên, người luôn quảng đại hướng về các bệnh viện, các nhà thờ, các tu viện, và những công việc bác ái tương tự. Người cho phép các Dòng thánh Augustine và Dòng thánh Phanxicô hoạt động trong Giáo phận Modena như Dòng Anh Em Giảng Thuyết của người. Người yêu thương hết mọi người, và giữ vai trò người cha mà không hề có sự kỳ thị.
Cuộc đời tương đối dài của vị Giám mục đầy dẫy những công việc hữu ích. Kiệt sức vì lao lực, người đã phó linh hồn trong tay Chúa vào ngày 13 tháng 4 năm 1264. Người đã hoàn tất 30 năm làm Giám mục của mình. Người đã duy trì tình yêu thương, sự ngưỡng mộ, lòng kính trọng của toàn thể Giáo phận mình cho đến cuối đời. Điều đó dễ hiểu vì lòng nhiệt thành, nhân từ, và quảng đại của người. Giống như viện phụ Ughelli đã nói: “Bao nhiêu giọt nước mắt dạt dào chứa chan của tất cả mọi người nơi sự kiện đặc biệt này là bằng chứng hùng hồn về sự thánh thiện của người.” Albert Boschetti vẫn được mọi người xem là một trong những vị Giám mục mẫu mực và thánh thiện nhất của Giáo phận Modena.
Trích từ Victor F. O’ Daniel, Những môn đệ tiên khởi của thánh Đa Minh, tập I, Học viện Đa Minh, 2011 trang 96 – 102.
Ghi chú:
27 Annales Veteres Mutinentium, p.6; Sponde, Henry de, Annales Ecclesiatici, Anno 1268, No. 19 ; Rerum Italicarum Scriptores, II ; Sansovino, Francis, Delle Famiglie Illustri D’ Italia; Ughelli, Ferdinand, Italia Sacra, II,col.124.
