Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII sinh ngày 25-11-1881 trong một gia đình thuộc giới bình dân tại Sotto il Monte gần Bergame, tên thật là Angelo Giuseppe Roncalli. Năm 12 tuổi, ngài vào Tiểu chủng viện, sau đó lên Đại chủng viện và chịu chức linh mục năm 1904. Ngài là thư ký của đức Giám mục Radini Tedeschi của Bergame. Trong thế chiến I, ngài làm tuyên úy quân đội, sau chiến tranh, là linh hướng của Chủng viện Bergame. Từ năm 1921, ngài bắt đầu các hoạt động trong giáo triều Vatican khi tham gia các công việc của Bộ Truyền Giáo. Được đức Piô XI bổ nhiệm Giám mục năm 1925, đại diên Tòa thánh đi kinh lý ở Bulgarie trong tư cách Đặc sứ, sau đó, ngài cũng đến Istanbul nước Thổ Nhĩ Kỳ để thi hành nhiệm vụ này. Năm 1945, ngài làm Khâm sứ Tòa thánh ở Paris. Năm 1953, ngài trở thành Thượng phụ Venise, làm Hồng y và sau khi đức Piô XII qua đời ngày 9-10-1958, ngài được bầu làm Giáo hoàng ngày 28-10, và đăng quang ngày 8-11-1958 với danh hiệu Gioan XXIII để phủ nhận ngụy Giáo hoàng Gioan XXIII trong thời đại ly giáo Tây Phương. Tại mật viện bầu giáo hoàng năm 1958, sau 10 vòng bỏ phiếu, các Hồng y vẫn chưa chọn được đấng kế vị đức Piô XII, cuối cùng, ngài được chọn như vị Giáo hoàng của thời chuyển tiếp. Tuy tuổi cao, nhưng ngài đã làm được rất nhiều việc lớn lao, đem lại cho Giáo hội một luồng khí mới, đặc biệt với việc triệu tập Công đồng chung Vaticanô II.
Thật vậy, chỉ 2 tháng sau khi đăng quang, ngài đã triệu tập Công đồng Vaticanô II, canh tân bộ Giáo Luật năm 1917. Ngày 11-10-1962, Công đồng khai mạc, ngài đọc một diễn văn rất quan trọng. Là vị Giáo hoàng của quần chúng, ngài rất gần gũi với mọi người, quan tâm tới những khó khăn và đau khổ của họ, thường ra khỏi điện Vatican để viếng thăm người đau yếu, tù nhân, không để ý đến những quy luật và thể thức. Ngài luôn dừng bước để nói chuyện dân chúng và thợ thuyền.
Công bố Thông điệp Pacem in terries ngày 11-4-1963, qua đó, ngài kêu gọi hòa bình, lên án chiến tranh. Đối với Giáo hội Việt Nam, ngài là vị đại ân nhân, qua Sắc chỉ Venerabilium Nostrorum, ngày 24-11-1960, ngài đã thiết lập hàng giáo phẩm Việt Nam. Đây là bước ngoặt quan trọng đưa Giáo hội Việt Nam vào giai đoạn tự chủ và trưởng thành. Đức Gioan XXIII qua đời ngày 3-6-1963, được phong Chân Phước ngày 3-9-2000.
