Nhìn tụi nhỏ nô nức tập tành văn nghệ, rồi lại tỉ mỉ gói những món quà xinh xắn để chuẩn bị cho ngày “ Nhà Giáo Việt nam”, tôi thầm cảm ơn Chúa cho quê hương mình có một truyền thống tốt đẹp đậm nét nhân văn mà không phải ở đâu cũng có. Trong tâm tình của những người làm giáo dục đức tin, tôi cũng muốn chia sẻ đôi dòng tâm sự đến các đồng nghiệp.
Ngày 17/11/ 2017, Tòa án nhân dân tỉnh Bình Phước đã tuyên án tử hình với bị cáo Nguyễn Hải Dương về vụ thảm sát 6 người trong một gia đình ở Bình Phước. Trước khi ra đi, bị cáo đã để lại một bức thư dài đáng cho chúng ta suy nghĩ.
“Thưa Mẹ! Con của mẹ ngày mai là phải ra pháp trường rồi. Con nhớ, khi con được 3 tuổi, con chạy rất nhanh nên vấp phải hòn đá té nhào. Mẹ đã chạy đến đỡ con đứng dậy, vừa dỗ dành con vừa mắng hòn đá. Mẹ cho con biết rằng, lý do con ngã là do hòn đá.
Khi con được 13 tuổi, con đá bóng, do sơ ý đã làm vỡ của kính của nhà hàng xóm, mẹ đã dùng tiền để bồi thường và dắt con đi xin lỗi họ. Mẹ đã cho con biết rằng, khi gây ra chuyện chỉ cần nói “xin lỗi” là xong.
Năm 19 tuổi, con chuẩn bị thi vào đại học, mẹ nói rằng, làm luật sư không những có nhiều tiền mà còn có địa vị trong xã hội. Mẹ đã cho con thấy rằng, chỉ cần con đi theo những gì mẹ sắp đặt là được. Sau khi con tốt nghiệp đại học, mẹ đã dùng tiền để con được vào làm tại đơn vị hành chính sự nghiệp. Mẹ đã cho con thấy, 4 năm đại học chơi bời, khi ra trường vẫn có thể có được một công việc ổn định. Nhưng con đã không biết rằng, vì con mà mẹ đã phải đi cầu cạnh biết bao người…
Năm con 35 tuổi, khi con biết mẹ đã không còn đồng nào trong người, con đã đi cướp của giết người. Khi nghe thấy họ tuyên án tử hình, mẹ đã khóc và trách ông trời không công bằng, vất vả cả đời vì con, vậy mà cuối cùng lại ra nông nỗi này…”[1]
****
Lá thư của tử tù làm tôi liên tưởng đến trách nhiệm của những người giáo dục trong thời đại hôm nay: Tại sao trong khi chúng ta đầu tư cho con em học quá nhiều chương trình, nhưng chưa khi nào tình trạng đạo đức của thầy trò lại đáng báo động như ngày nay. Phải chăng trong muôn vàn môn học, có một môn cơ bản và quan trọng nhất mà chúng ta đã bỏ qua: môn học cách phân định.
Khi nói đến phân định tự nhiên, người ta có thể hiểu một cách rất đơn giản là một sự phân biệt bằng mắt hoặc bằng một giác quan nào khác để nhận ra sự khác biệt như: tốt – xấu; thành công – thất bại; thuận – nghịch; thiện – ác… [2]
Theo ý nghĩa Siêu Nhiên, sự phân định không chỉ dừng lại theo nghĩa thực dụng, hiện sinh, mà đôi lúc, nó vượt ra xa thực tại trần thế để có thể đọc được ý nghĩa dưới tầng lớp sâu của sự việc, nhằm hướng con người đến một điều gì đó toàn thiện hơn cái đã có [3].
Tin Mừng chép rằng: Trong ngày phán xét Chúa sẽ bảo với những người được chúc phúc: “Hãy vào mà hưởng Vương quốc dọn sẵn cho các ngươi, vì xưa Ta đói các ngươi đã cho ăn; Ta khát các ngươi đã cho uống …”. Nhưng đối với những người bị nguyền rủa Ngài nói rằng: Hãy đi cho khuất mắt Ta mà vào lửa đời đời, nhưng họ đáp lại: “Lạy Chúa có bao giờ chúng con thấy Chúa đói mà cho ăn, khát mà cho uống…?”. Người đáp lại rằng: “Ta bảo thật các ngươi: mỗi lần các ngươi làm như thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta vậy” (x. Mt 25,31-46)
Vấn đề ở đây là bởi vì những người bị nguyền rủa họ không quen với việc phân định tốt xấu nên cũng không quen với dung mạo của Thiên Chúa trong cuộc sống hằng ngày.
Theo Thánh Phaolo sự phân định là biết chọn lựa: Loại bỏ những việc làm đen tối, tức là những việc chiều theo tính xác thịt mà thỏa mãn những dục vọng và cầm lấy vũ khí của sự sáng là một lương tâm ngay thẳng, một trái tim bao dung và một linh hồn biết cầu nguyện mà chiến đấu x. Rm 13,12).
Là người giáo dục, nếu hôm nay chúng ta không dạy trẻ học phân định để sống trung thực, tương lai chúng ta sẽ phải sống trong một xã hội thối nát do nạn hối lộ và bằng cấp giả. Hôm nay nếu chúng không dạy trẻ biết phân định để trân quý sự sống, tương lai xã hội sẽ tràn ngập tin tức phá thai và giết người. Hôm nay, nếu chúng ta không dạy cho con trẻ phân định để sống lòng biết ơn, tương lai chúng ta sẽ dễ gặp phải cảnh đau lòng: trò đánh Thầy ngay trên giảng đường. Hôm nay nếu chúng ta không dạy trẻ tập làm quen với dung mạo của Đức Kitô trong đời sống thường ngày thì tương lai khi chúng không hay biết gì, nạn “Hồng thủy” sẽ ập đến và cuốn đi hết thảy (x Mt 24,39)
****
Lạy Chúa là vị Thầy của của chúng con, xin cho chúng con biết dùng sự phân định để làm quen với dung mạo của Ngài trong đời sống mỗi ngày của chúng con trước khi chúng con trở thành những vị thầy hướng dẫn cho thế hệ tương lai của Giáo hội và xã hội. Amen
Nt. Maria Thúy Kiều
[1] https://chat1102.com/xem-tin/34p2y2t22313/buc-thu-cuoi-cam-dong-cua-tu-tu-nguyen-hai-duong-day-nuoc-mat.html
[2] Xc. Ban Biên Soạn Chuyên Từ Điển, Ngọc-Xuân-Quỳnh, Từ Điển Tiếng Việt, tr 490.
[3] Phạm Quốc Văn, Trên đường Emmaus, tr 62
