“Chúa Giêsu chọn thêm bảy mươi hai người nữa và sai các ông cứ từng hai người đi”.
Thật đáng kinh ngạc, thánh Luca hôm nay Giáo Hội mừng kính, tuy chỉ là một tân tòng trở lại; nhưng với ơn Chúa, Luca đã trở nên một nhà truyền giáo lớn, một sử gia và là tác giả của hơn một phần tư sách Tân Ước. Như một công cụ của Thiên Chúa, Luca mang thông điệp cứu độ của Ngài, tác động thay đổi cuộc sống nhiều người, mọi giới, mọi thời, cho đến ‘tận cùng thế giới’.
Là một thầy thuốc Hy Lạp ngoại giáo, Luca say mê thánh Phaolô. Tại Troa, khi Phaolô đang giảng, Luca xin trở lại và làm môn đệ ngài. Trong thư Timôtê hôm nay, Luca được Phaolô nhắc đến như một đồ đệ trung tín, “Chỉ một mình Luca ở với cha”. Là môn đồ thuộc thế hệ thứ nhất, Luca đã cống hiến hai công trình nền tảng là Tin Mừng thứ ba và sách Công Vụ Tông Đồ, “nhật ký” của Giáo Hội sơ khai. Tin Mừng Luca không thể hiện một sự hiểu biết đầy đủ về niềm tin và phong tục Do Thái; tuy nhiên, Luca lại chú tâm vào những gì cần thiết cho các anh em ngoại giáo; đó là một Thiên Chúa xót thương, chữa lành. Trong Tin Mừng hôm nay, Luca cho biết, “Chúa Giêsu chọn thêm bảy mươi hai người nữa và sai các ông cứ từng hai người đi”. Chỉ Luca đề cập đến việc sai đi quy mô với con số 72; các Tin Mừng khác chỉ nói đến nhóm Mười Hai. Mặc dù nhiều người trong số 72 này đã đến các lãnh thổ Do Thái, nhưng chắc chắn, một số đã đến những lãnh địa không phải là Do Thái; vì thế, ‘nhóm 72’ đông đảo này là biểu tượng cho sự chuẩn bị tất cả mọi anh em lương dân ‘tận cùng thế giới’ đón nhận Chúa Giêsu và Tin Mừng của Ngài.
Với chỉ một mình Luca, chúng ta nợ ngài về những kiến thức của mầu nhiệm Nhập Thể; đặc biệt với những khoản nợ rõ ràng như kinh Magnificat, Benedictus và Nunc dimittis mà Giáo Hội đọc mỗi ngày. Với biến cố Truyền Tin, cứ như thể Luca lấp ló sau khuê phòng của một Maria trẻ trung xinh đẹp, nơi Tổng lãnh thiên thần Gabriel báo cho biết, cô sẽ là Mẹ Chúa Giêsu; bối cảnh này cũng là nền tảng của kinh “Kính Mừng”. Và cũng chỉ với Luca, chúng ta nợ ngài về những gì đã xảy ra ở Lễ Ngũ Tuần và các hoạt động của Chúa Thánh Thần trong buổi phôi thai của Hội Thánh.
Qua Công Vụ Tông Đồ, Luca được cho là một người quan sát rất chính xác, khéo liên kết các sự kiện thiêng liêng với lịch sử thế tục. Nhiều chi tiết của Luca đã được khoa khảo cổ học xác nhận; các học giả nổi tiếng của thế giới đánh giá cao Luca. Nhà khảo cổ Sir William Ramsay nhận xét, “Luca là một nhà sử học hạng nhất; những tuyên bố thực tế của ông đáng tin cậy… Luca đáng được xếp với những nhà sử học vĩ đại nhất!”; E. M. Blaiklock, giáo sư kinh điển Đại học Auckland nói, “Luca là một nhà sử học xuất sắc, được xếp ngang hàng với các nhà văn vĩ đại của Hy Lạp!”; tiến sĩ Norman L. Geisler cho biết, “Nói chung, Luca đã kể tên ba mươi hai miền, năm mươi bốn thành phố và chín hòn đảo mà không có một sai sót thực tế hoặc lịch sử nào!”. Tuy nhiên, điều đáng lưu ý là, trong sự nghiệp cầm bút của mình, Luca không viết với tư cách một nhà sử học mà là một nhà truyền giáo; Luca công bố sứ điệp của Thiên Chúa và lòng thương xót của Ngài cho đến ‘tận cùng thế giới’. Có truyền thống cho rằng, Luca còn là một hoạ sĩ; một tác phẩm nổi tiếng về Đức Maria đã được gán cho Luca, nhưng ít khẳng định về tính chính xác lịch sử; dẫu sao, chi tiết này cũng cho biết lý do tại sao Luca được gọi là người bảo trợ các nghệ sĩ và các bác sĩ.
Nhân ngày kính thánh Luca, chúng ta đọc lại trình thuật ‘nhóm 72’ được sai đi, Lời Chúa nhắc nhở chúng ta rằng, tất cả chúng ta đều được sai đi, đến với những người cùng chung đức tin và cả những người chưa biết Chúa. Hãy đặc biệt cầu nguyện cho một ai đó, cho một số người nào đó và đừng ngần ngại trở thành một nhà truyền giáo cho họ như thánh Luca với những phương tiện tuyệt vời ngày nay. Khi làm vậy, chúng ta vẫn có thể tạo ra một sự khác biệt vĩnh viễn trong cuộc sống của một ai đó, một nhóm nào đó; và như Luca, mỗi người chúng ta sẽ tiếp tục ra đi loan Tin Mừng cứu độ của Thiên Chúa, lòng thương xót của Ngài, cho đến ‘tận cùng thế giới’.
“Lạy Chúa, xin đừng để con lơi lỏng, dù chỉ một ngày, trong việc chuyển trao Lời Chúa đến ‘tận cùng thế giới’ cho anh chị em con. Lạy thánh Luca, quan thầy của các nghệ sĩ, xin truyền cảm hứng cho con!”, Amen.
Lm. Minh Anh, Tgp. Huế