Lm. Giuse Nguyễn Văn Lộc
Đức Kitô đã hoàn tất mầu nhiệm Vượt Qua theo “Ý Muốn của Chúa Cha” (x. Mc 14, 36). “Kế hoạch hay ý muốn của Chúa Cha” được ghi khắc ở đâu, nếu không phải là trên con người, trên toàn thể một dân tộc có trước Ngài? Hẳn là kế hoạch này được viết trong một cuốn sách, sách Kinh Thánh:
Để cho Kinh Thánh được hoàn tất. (Ga 13, 18; 15, 25; 19, 24.28.36)
Trước hết, tôi đã truyền lại cho anh em điều mà chính tôi đã lãnh nhận, đó là: Đức Kitô đã chết vì tội lỗi chúng ta, theo lời Kinh Thánh, rồi Người đã được mai táng, và ngày thứ ba đã trỗi dậy, theo lời Kinh Thánh. (1Cr 15, 34)
Nhưng Kinh Thánh là những cuốn sách “biết nói”, bởi vì từng trang sách của Kinh Thánh qui về những cuộc đời cụ thể, giống như cuộc đời cụ thể của chúng ta, và Thiên Chúa đã dùng những cuộc đời cụ thể này để ghi khắc trên đó kế hoạch Người thiết lập cho Đức Giêsu Kitô, Con của Người.
Theo Thánh Vịnh 136, Kinh Thánh được hình thành bởi hai chiều kích căn bản: Sáng Tạo (c. 49) và Lịch Sử (c. 1024); và cả hai đều hướng đến ơn huệ “Tấm Bánh” (c. 25). Hai chiều kích này hiện diện từ “thủa tạo thiên lập địa” và trong mỗi ngày sống của chúng ta. Lịch sử của dân tộc Israel là “Lịch Sử Cứu Độ”, được ghi chép lại thành bộ sách gồm ba phần chính và ba phần này đại diện cho toàn bộ Kinh Thánh, như chính Đức Kitô chịu đóng đinh và phục sinh long trọng tuyên bố:
Rồi Người bảo: “Khi còn ở với anh em, Thầy đã từng nói với anh em rằng tất cả những gì sách Luật Môsê, các Sách Ngôn Sứ và các Thánh Vịnh đã chép về Thầy đều phải được ứng nghiệm.” Bấy giờ Người mở trí cho các ông hiểu Kinh Thánh và Người nói: “Có lời Kinh Thánh chép rằng (dịch sát bản văn Hilạp: như đã được viết): Đấng Kitô phải chịu khổ hình, rồi ngày thứ ba, từ cõi chết sống lại. (Lc 24, 4446)
|
MẦU NHIỆM VƯỢT QUA |
|
| KINH THÁNH (Lc 24) |
|
Sáng Tạo: ơn huệ sự sống và tất cả những gì cần cho sự sống.
Lịch sử: lịch sử của một dân tộc, của những cuộc đời cụ thể, giống như chúng ta: đầy thăng trầm, đau khổ, tội lỗi…
Nơi bí tích Thánh Thể và mầu nhiệm Vượt Qua, mà chúng ta cử hành mỗi ngày trong Thánh Lễ, bánh hằng ngày trở thành chính Chúa, “Tấm Bánh Hằng Sống” vượt qua sự chết: “Cũng đang bữa ăn, Đức Giêsu cầm lấy bánh… và nói: “ANH EM HÃY CẦM LẤY, ĐÂY LÀ MÌNH THẦY”.
“CON TIM BỪNG CHÁY”
Mầu nhiệm Vượt Qua tương hợp với Kinh Thánh
và Tấm Bánh
Kinh Thánh tương hợp với Tấm Bánh
(x. Tv 136)
(Cung Thánh, Nhà Tĩnh Tâm – Hội Dòng Chúa Quan Phòng Portieux Cù Lao Giêng: Mầu Nhiệm Vượt Qua Đức Kitô Chịu Đóng Đinh và Phục Sinh (Đức Kitô Phục Sinh là đối tượng của đức tin và được diễn tả bằng ánh sáng) ở giữa, và hai bên là Kinh Thánh và Bánh Thánh. Mầu Nhiệm Vượt Qua của Đức Kitô, trong tương quan với Kinh Thánh và Tấm Bánh, được tưởng niệm và hiện tại hóa nơi Thánh Lễ Tạ Ơn, được cử hành mỗi ngày).
* * *
Mầu nhiệm Vượt Qua tương hợp với Kinh Thánh và với Tấm Bánh; Kinh Thánh tương hợp với Tấm Bánh. Nhận ra những tương hợp này sẽ làm cho “con tim chúng ta bừng cháy” (x. Lc 24, 1335), vì đụng chạm đến chốn thâm sâu của hữu thể chúng ta (à la profondeur de notre être).
Như thế, tầm mức mầu nhiệm “Đức Kitô hoàn tất mầu nhiệm Vượt Qua theo Ý Muốn của Chúa Cha” không chỉ là làm cho ứng nghiệm một vài câu được lọc lựa trong Kinh Thánh, hay không chỉ dừng lại ở mức độ: thử luyện đau khổxứng đángban vinh quang theo qui trình thưởng/phạt hay tương quan “sòng phẳng” của Lề Luật (Lề Luật thì “tốt và thánh”, nhưng bị Sự Dữ sử dụng như phương tiện để phát huy hết sức mạnh hủy diệt!), hoặc ý định thử thách, kiểm chứng hay kiểm nghiệm lòng kiên trì, chịu khổ, chịu thương chịu khó của người đi theo Chúa (Lề Luật thì “tốt và thánh”, tuy nhiên Sự Dữ gieo vào lòng con người thái độ chết chóc: “nghi ngờ, không tin, nên thử để biết”).
* * *
Mầu nhiệm “Đức Kitô hoàn tất mầu nhiệm Vượt Qua theo Ý Muốn của Chúa Cha” có tầm mức TOÀN BỘ KINH THÁNH.
- Phần 1. Mầu nhiệm Vượt Qua và Lề Luật: Con Rắn và Lệnh Truyền (St 3); Tv 19; Tội và Lề Luật (St 3 và Rm 7, 713), Đức Kitô và Lề Luật (Mt 5, 1748 và Mc 3, 16; Ga 8, 212…).
- Phần 2. Mầu Nhiệm Vượt Qua và Ngôn Sứ: Đức Kitô, “NGƯỜI TÔI TỚ ĐAU KHỔ” (Is 53, 2b12).
- Phần 3. Mầu Nhiệm Vượt Qua và Thánh Vịnh.
* * *
Phần 2
Mầu nhiệm Vượt Qua và Ngôn Sứ
Đức Kitô và Người Tôi Tớ đau khổ (Is 53, 2b12)
1. “Người mở trí cho các ông hiểu Kinh Thánh”
Các Tin Mừng kể lại Đức Kitô Phục Sinh bày tỏ mình ra cách trực tiếp cho các Tông Đồ; đó là ơn đặc biệt Người dành cho các chứng nhân đầu tiên, để có thể thực hiện sứ mạng lớn lao và khó khăn. Nhưng các chứng nhân này không được miễn trừ khỏi kinh nghiệm nhận ra Người qua việc là hiểu Kinh Thánh trong tương quan với cuộc đời của Người, và nhất là với Mầu Nhiệm Chết và Phục Sinh của Ngài.
Rồi Người bảo: “Khi còn ở với anh em, Thầy đã từng nói với anh em rằng tất cả những gì sách Luật Môsê, các Sách Ngôn Sứ và các Thánh Vịnh đã chép về Thầy đều phải được ứng nghiệm.” Bấy giờ Người mở trí cho các ông hiểu Kinh Thánh và Người nói: “Có lời Kinh Thánh chép rằng: Đấng Kitô phải chịu khổ hình, rồi ngày thứ ba, từ cõi chết sống lại. (Lc 24, 4446)
Đức Kitô phục sinh giải thích mầu nhiệm Vượt Qua của Ngài khởi đi từ Sách Thánh, bởi vì Sách Thánh loan báo Đức Kitô và Đức Kitô hoàn tất Kinh Thánh. Thế mà, Sách Thánh kể lại những cuộc đời cụ thể, giống như cuộc đời cụ thể của chúng ta, đầy ơn phúc, nhưng cũng nhiều thăng trầm, tội lỗi và bị chi phối nặng nề bởi Sự Dữ. Vì thế, chúng ta được mời gọi nhận ra rằng, Đức Kitô đã “hoàn tất” Kinh Thánh như thế nào, thì cũng sẽ “hoàn tất” đời mình như thế: cuộc đời mỗi người chúng ta cũng “loan báo” Đức Kitô và Đức Kitô hoàn tất cuộc đời chúng ta. Chính sự tương hợp này đã đem lại kinh nghiệm thiêng liêng: “con tim bừng cháy” (x. Lc 24, 32).
Đó là kinh nghiệm đã được chia sẻ bởi các chứng nhân đầu tiên của Tin Mừng, vốn là kinh nghiệm làm nên nền tảng cho đức tin của chúng ta. Vì thế, đây cũng phải là kinh nghiệm nhận ra Đức Kitô Phục Sinh dành cho mọi người.
2. “Các Ngôn Sứ” và Đức Kitô
Theo lời của chính Đức Kitô Phục Sinh, cùng với Luật Môsê và các Thánh Vịnh, các Ngôn Sứ đã chép về Người và lời của các ngài được ứng nghiệm nơi Người. Trong các lời Ngôn Sứ, các Tông Đồ, chứng nhân đức tin đầu tiên và Giáo Hội (bài đọc 1, Thứ Sáu Tuần Thánh) đặc biệt coi trọng lời của ngôn sứ Isaia về “Người Tôi Tớ Đau Khổ”; và chúng ta có thể hiểu “Người Tôi Tớ đau khổ” diễn tả thân phận của mọi Ngôn Sứ.
a. “Chính người đã mang lấy những bệnh tật của chúng ta”
(c. 2b6)
Chiêm ngắm Đức Giêsu chịu Thương Khó: “Người chẳng còn dáng vẻ, chẳng còn oai phong, đáng chúng ta ngắm nhìn, dung mạo chẳng còn gì khiến chúng ta ưa thích…” (c. 2b3)
“Suy đi nghĩ lại” để nhận ra “Lòng Thương Xót” của Chúa: “Người đã mang lấy những bệnh tật của chúng ta, đã gánh chịu những đau khổ của chúng ta” (c. 4); “vì chúng ta phạm tội… vì chúng ta lỗi lầm” (c. 5a); “để chúng ta được bình an… cho chúng ta được chữa lành” (c. 5b); “ĐỨC CHÚA đã đổ trên đầu người tội lỗi của tất cả chúng ta” (c. 6)
b. “Người đã bị khai trừ khỏi cõi nhân sinh” (c. 79)
Chiêm ngắm Đức Giêsu chịu đóng đinh, chịu chết và chịu mai táng: “Người bị thủ tiêu… Người bị khai trừ khỏi cõi nhân sinh” (c. 8); “Người đã bị chôn cất” (c. 9)
“Suy đi nghĩ lại” để nhận ra “Lòng Thương Xót” của Chúa: “Người chẳng mở miệng kêu ca… người chẳng hề mở miệng” (c. 7); “vì tội lỗi của dân” (c 8); “chẳng làm chi tàn bạo… miệng không hề nói chuyện điêu ngoa” (c. 9)
c. “Người sẽ nhìn thấy ánh sáng và được mãn nguyện” (c. 1012)
Kế hoạch cứu độ của Đức Chúa: “Đức Chúa đã muốn… ý muốn của Thiên Chúa” (c. 10)
Tin nơi Đức Kitô Phục Sinh và đón nhận ơn cứu độ bởi lòng thương xót của Chúa: “Người sẽ được thấy kẻ nối dõi, sẽ được trường tồn” (c. 10); “Người sẽ nhìn thấy ánh sáng và được mãn nguyện” (c. 11); “Người sẽ làm cho muôn người trở nên công chính và sẽ gánh lấy tội lỗi của họ” (c. 11); “Ta sẽ ban cho nó muôn người làm gia sản…Người đã mang lấy tội muôn người và can thiệp cho những kẻ tội lỗi” (c. 12)
3. Sứ mạng “chứng nhân của lòng thương xót”
Ngày hôm nay, Đức Kitô vẫn hiện diện cách kín đáo, như Ngài đã làm với hai môn đệ Emmau (x. Lc 24, 1335), qua rất nhiều trung gian, nhất là các chứng nhân, để giúp chúng ta nhận ra Ngài, qua việc giải thích Kinh Thánh (Luật, các Ngôn Sứ và các Thánh Vịnh) và giải thích mọi sự dưới ánh sáng của Mầu Nhiệm Vượt Qua của Người.
Điều này phải chẳng làm nên một trong những đường nét căn bản làm nên sứ mạng “chứng nhân của lòng thương xót” của chúng ta? Nếu là như vậy, chúng ta hiểu và sống sứ mạng này như thế nào?
