Lm. Giuse Vũ Thái Hòa
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca (6,27-38)
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Thầy bảo các con đang nghe Thầy đây: Các con hãy yêu kẻ thù, hãy làm ơn cho những kẻ ghét mình, hãy chúc phúc cho những kẻ nguyền rủa mình, hãy cầu nguyện cho những kẻ vu khống mình. Ai vả má con bên này, thì đưa cả má bên kia; ai lột áo ngoài của con, thì con cũng đừng cản nó lấy áo trong. Ai xin, thì con hãy cho và ai lấy gì của con, thì đừng đòi lại. Các con muốn người ta làm điều gì cho các con, thì hãy làm cho người ta như vậy. Nếu các con yêu những kẻ yêu các con, thì còn ân nghĩa gì nữa? Vì cả những người tội lỗi cũng yêu những ai yêu họ. Và nếu các con làm ơn cho những kẻ làm ơn cho các con, thì còn ân nghĩa gì? Cả những người tội lỗi cũng làm như vậy. Và nếu các con cho ai vay mượn mà trông người ta trả lại, thì còn ân nghĩa gì? Cả những người tội lỗi cũng cho những kẻ tội lỗi vay mượn để rồi được trả lại sòng phẳng.
Vậy các con hãy yêu kẻ thù, hãy làm ơn, và cho vay mượn mà không trông báo đền. Phần thưởng của các con bấy giờ sẽ lớn lao, và các con sẽ là con cái Ðấng Tối Cao, vì Người nhân hậu với những kẻ bội bạc và những kẻ gian ác.
Vậy các con hãy ở nhân từ như Cha các con là Ðấng nhân từ. Ðừng xét đoán, thì các con sẽ khỏi bị xét đoán; đừng kết án, thì các con khỏi bị kết án. Hãy tha thứ, thì các con sẽ được tha thứ. Hãy cho, thì sẽ cho lại các con; người ta sẽ lấy đấu hảo hạng, đã dằn, đã lắc và đầy tràn mà đổ vào vạt áo các con. Vì các con đong đấu nào, thì cũng sẽ được đong trả lại bằng đấu ấy”.
***
Trong ba năm rao giảng Tin Mừng, giáo huấn trọng tâm và quan trọng nhất của Chúa Giêsu là giới răn yêu thương: yêu mến Thiên Chúa và yêu thương tha nhân. Đây cũng là giới răn mà bất cứ người Do Thái nào cũng thuộc nằm lòng. Nhưng hôm nay, Chúa Giêsu đã làm một cuộc “cách mạng” khi đưa giới răn yêu thương này đến cực biên của nó khi Người dạy các môn đệ: “Anh em hãy yêu kẻ thù”.
“Yêu kẻ thù, làm ơn cho những kẻ ghét mình, chúc lành cho kẻ nguyền rủa mình và cầu nguyện cho kẻ vu khống mình” là những điểm mới lạ và độc đáo của Tin Mừng mà Chúa Giêsu truyền cho những ai tin theo Người. Vì đối với người Do Thái, “yêu tha nhân” là chỉ yêu người đồng loại, nghĩa là những người cùng tôn giáo với họ. Ðặc nét của luân lý Kitô giáo là yêu, nhưng không phải ở chữ “yêu” trống không, vì mọi nền luân lý đạo đức trên trái đất này đều đòi hỏi điều đó. Yêu của Kitô giáo là yêu như Chúa đã yêu, yêu đến cùng, yêu không loại trừ một ai, ngay cả kẻ thù.
Nhưng hãy coi chừng! Chúa không dạy chúng ta chấp nhận sự bất công và không kháng cự trước cái ác! “Yêu kẻ thù” không có nghĩa là dung túng, im lặng để điều ác tàn phá và hủy diệt sự sống và con người, nhưng là dùng tình yêu để chiến thắng sự ác; là nhìn thấy hình ảnh Thiên Chúa và phẩm giá cao quý của con người vượt lên trên tất cả những điều xấu mà họ gây ra. Vì vậy, chúng ta tố cáo và lên án sự ác nhưng không kết án và đóng khung con người trong sự xấu và tội lỗi.
“Cầu nguyện cho kẻ vu khống mình” là một hình thức công khai của tình yêu thương và hy vọng vào sự biến đổi của họ, cũng như tin tưởng vào Chúa là Ðấng duy nhất có quyền xét đoán. Như thế luật công bình mới này vượt xa luật tự nhiên “ăn miếng trả miếng.”
“Ai vả má anh bên này, thì hãy giơ cả má bên kia nữa.” Chúng ta thường hiểu cách giới hạn lời dạy này của Chúa Giêsu ở nghĩa đen! Ðưa má bên kia không có nghĩa là cho kẻ xấu có dịp tát thêm một lần nữa, và tiếp tục làm việc hung bạo. Chính Chúa Giêsu, khi bị một tên vệ binh của vị thượng tế vả mặt, Người không đưa má bên kia, nhưng ôn tồn hỏi: “Nếu Ta nói sai, hãy chứng minh điều sai đó, mà nếu Ta nói phải thì tại sao anh lại đánh Ta?” (Ga 18,23). Đưa má bên kia là hành động cho thấy khuôn mặt tình thương không bạo tàn, không báo oán cũng chẳng báo thù. Ðó là kim chỉ nam cho những ai muốn chọn Mối Phúc thật, và hiểu rằng “ăn miếng trả miếng” chỉ là bước đầu cho một chuỗi phản ứng liên tục của bạo lực. Vì thế, đó cũng là con đường mà các nhà bất bạo động chọn để tìm kiếm hòa bình và công lý cho đất nước hay dân tộc của họ.
“Anh em hãy có lòng nhân từ, như Cha anh em là Ðấng nhân từ… Hãy tha thứ, thì sẽ được Thiên Chúa thứ tha.” Thiên Chúa không xét đoán, không kết án một ai, Người tha thứ cho mọi tội nhân. Và Người muốn chúng ta sống như Người! “Nếu anh em tha lỗi cho người ta, thì Cha anh em trên trời cũng sẽ tha thứ cho anh em” (Mt 6,14). Thiên Chúa muốn chúng ta tha thứ cho nhau, vì chính chúng ta đã được Người tha thứ tất cả mọi tội lỗi chúng ta đã phạm.
Có nhiều người áy náy vì nhiều khi đã tha thứ rồi mà vẫn không quên được những việc xấu người khác gây ra cho mình. Chúng ta cần hiểu rằng tha thứ không có nghĩa là quên. Tha thứ là từ bỏ ý muốn trừng trị hay trả thù người đã gây ra những điều xấu cho mình, nhưng chúng ta không thể bắt trí nhớ quên đi những gì người đó làm cho mình. Trí nhớ được Thiên Chúa ban cho chúng ta không phải để quên! Hơn nữa việc “không quên” giúp chúng ta không cho người đó có cơ hội tiếp tục gây tổn hại hay làm điều không tốt cho chúng ta. Tha thứ và quên là hai lãnh vực khác nhau, nên chúng ta có thể tha thứ mà vẫn có thể không quên.
Giới răn yêu thương của Chúa Giêsu là giới răn chúng ta phải học và thực hành mỗi ngày trong suốt cuộc đời làm Kitô hữu. Quả là không dễ dàng gì để yêu kẻ thù, làm ơn, chúc lành và cầu nguyện cho những người làm hại chúng ta. Nhưng đó là cách duy nhất để chúng ta trở thành môn đệ của Chúa Giêsu, và là con đường để chúng ta được “nên hoàn thiện như Cha trên trời” (Mt 5,48) theo lời mời gọi của Người. Mặc dù luôn ý thức về sự yếu đuối và khiếm khuyết của mình, nhưng chúng ta cũng đặt trọn niềm tin tưởng nơi Chúa. Người không bao giờ từ chối ban ân sủng và sức mạnh của Người để giúp chúng ta vượt qua những giới hạn của bản thân và sống cho điều thiện hảo. Vì như lời Chúa đã nói với thánh Phaolô “ơn ta đủ cho con”.
