Lm. Giuse Nguyễn Văn Lộc
Tin Mừng (Ga 10, 27-30)
27 Chiên của tôi thì nghe tiếng tôi; tôi biết chúng và chúng theo tôi.28 Tôi ban cho chúng sự sống đời đời; không bao giờ chúng phải diệt vong và không ai cướp được chúng khỏi tay tôi.
29 Cha tôi, Đấng đã ban chúng cho tôi, thì lớn hơn tất cả, và không ai cướp được chúng khỏi tay Chúa Cha. 30 Tôi và Chúa Cha là một.”
(Bản dịch của Nhóm Phiên Dịch CGKPV)
****
1. “Chiên của tôi thì nghe tiếng tôi”
Người Do thái muốn biết Đức Giêsu có phải là Đấng Kitô hay không: Ông còn để lòng trí chúng tôi phải thắc mắc cho đến bao giờ? Nếu ông là Đấng Kitô, thì xin nói công khai cho chúng tôi biết. (c. 24)
Để trả lời, Đức Giêsu dùng hình ảnh mục tử và đàn chiên. Nhưng, nếu trước đó (x. Ga 10, 1118), Ngài nhấn mạnh đến hành động hi sinh mạng sống của vị Mục Tử nhân lành, thì trong bài Tin Mừng này, ngài nhấn mạnh đến hành động thông truyền sự sống:
Chiên của tôi thì nghe tiếng tôi; tôi biết chúng và chúng theo tôi. Tôi ban cho chúng sự sống đời đờii. (c. 2728)
Lời nói của Đức Giêsu thật ngắn ngọn, nhưng lại mặc khải mọi sự: căn tính, ơn gọi và cùng đích của loài người, nghĩa là nguồn gốc, đường đi và điểm tới:
– Căn tính của con người là “con chiên”, vì chúng ta được dựng nên theo hình ảnh của Thiên Chúa (x. St 1, 2627), và Thiên Chúa thì hiền lành, vì Người là tình yêu. Con chiên diễn tả căn tính hiền lành.
– Ơn gọi của con chiên là nghe và đi theo Mục Tử. Ơn gọi thuộc về căn tính, vì con chiên tự bản chất nghe và đi theo Mục Tử. Vì thế, lắng nghe Lời Chúa trong cầu nguyện, để đi theo Người, chính là sống theo căn tính và ơn gọi của chúng ta: “Chiên của tôi thì nghe tiếng tôi; tôi biết chúng và chúng theo tôi”. Chúng ta nghe và đi theo Đức Kitô, vì Người “biết chúng ta”. Người biết chúng ta vì Người là hình ảnh của Thiên Chúa và là “Chiên Thiên Chúa”, chúng ta được dựng nên bởi Người và cho Người (x. Ga 1, 3 và Col 1, 1516).
– Cùng đích của loài người là sự sống đời đời: sự sống đời đời mà Vị Mục Tử Nhân Lành trao ban, chứ không phải tự mình đạt con chiên được hay được trả công như lương bổng.
Chúng ta cũng được gọi dừng lại và cảm nếm hình ảnh “con chiên”, là chính chúng ta. Đức Kitô là Mục Tử nhân lành, còn chúng ta là “chiên” của Ngài; “con chiên”, tự bản chất cũng hiền lành, như vị Mục Tử hiền lành. Vì thế, tự bản chất:
Chiên của tôi thì nghe tiếng tôi; tôi biết chúng và chúng theo tôi. (c. 27)
Vì thế, chính khi chúng ta đánh mất “bản chất hiền lành”, nhất là khi chúng ta tự biến mình thành “dê” hay “sói dữ”, thì khi đó chúng ta sẽ không còn nghe được tiếng Đức Giêsu nữa, không tin và theo Ngài nữa. Và đó chính là trường hợp của những người Do Thái, đang chất vấn Đức Giêsu: “Nhưng các ông không tin, vì các ông không thuộc về đoàn chiên của tôi.” (c. 26)
2. “Tôi ban cho chúng sự sống đời đời”
Cách thức Người Mục Tử trao ban sự sống là “hy sinh mạng sống vì đoàn chiên”. Chính khi Người Mục Tử nhân lành hi sinh mạng sống vì đàn chiên, là lúc Ngài thông truyền sự sống đời đời. Vì thế, sự sống đời đời được trao ban ngay hôm nay, khi chúng ta “nghe và đi theo Người”. Và sự sống này mãi mãi bền vững và đứng vững trước mọi nguy hiểm. Bởi vì, đoàn chiên được ban cho Đức Giêsu bởi Chúa Cha và Người và Chúa Cha là một.
Cha tôi, Đấng đã ban chúng cho tôi, thì lớn hơn tất cả, và không ai cướp được chúng khỏi tay Chúa Cha. Tôi và Chúa Cha là một. (c. 2930)
Điều này vừa làm chúng ta được an ủi và vừa cũng cố sự tín thác của chúng ta trong mọi hoàn cảnh, thử thách, đau khổ và cả sự chết.
Đồng thời, điều này cũng phải làm cho chúng ta kinh ngạc, đó là, đáng lẽ ra người mục tử phải dùng sức mạnh và khí giới để đánh đuổi sói dữ đến “vồ lấy chiên và làm cho chiên tán loạn”; theo kinh nghiệm sống của chúng ta, người mục tử phải hành động như thế để tự vệ và để bào vệ đàn chiên.
Nhưng với Đức Giêsu, Ngài để cho Sói Dữ tấn công mình, thay vì tấn cống đàn chiên; và Ngài để cho Sói tấn cống đến cùng, nghĩa là nó giết được Ngài, và Ngài hi sinh mạng sống của mình vì đoàn chiên. Tại sao vậy? Tại sao Ngài để cho mình bị tấn công mà không tự vệ? Và câu hỏi này hoàn toàn phù hợp với cuộc Thương Khó: tại sao, Ngài không dùng sức mạnh và khí giới để tự vệ và tiêu diệt những kẻ dữ và gian ác?
Kinh nghiệm sống sẽ giúp chúng ta hiểu được phần nào: chúng ta có thể dùng một chút bạo lực để huấn luyện loài vật, nhưng đến một giới hạn nào đó, thì chúng ta phải dừng lại, bởi vì bạo lực tự bản chất không phù hợp với nhân tính, nhưng với thú tính. Vì thế, có cái gì đó không ổn, cho dù chấp nhận được, một người bình thường hiền lành, nhưng bổng trở nên hung dữ và bạo lực với loài vật.
Vậy, chúng ta hãy hình dung ra Đức Giêsu, vị “Mục Tử Nhân Lành” của chúng ta dùng sức mạnh và khí giới để đánh đuổi sói dữ, đánh đuổi và diệt trừ những kẻ dữ và gian ác. Hình ảnh này, cho dù là chống lại Sự Dữ, vẫn không tương hợp với căn tính thần linh của Ngài, đó là nhân lành và nhân lành tuyệt đối. Hành động bạo lực, cho dù là có lí do chính đáng, vẫn không tương thích với căn tính nhân lành tuyệt đối của Ngài.
Và đây chính điểm khác tuyệt đối nhất, giữa con người và Thiên Chúa. Loài người chúng ta hằng ngày vẫn phải dùng bạo lực chống lại bạo lực, để gìn giữ an ninh trật tự xã hội, để bảo vệ chủ quyền đất nước và đôi khi để răn dạy con cái trong gia đình. Loài người chúng ta phải làm thế để bảo vệ “công bình và công lí”, nếu không sự dữ và bạo lực sẽ lộng lành; nhưng ai cũng biết là làm như thế, thì không thể loại trừ được bạo lực, loại trừ Sự Dữ tận gốc rễ được, chỉ ngăn chặn lại thôi, như con đê ngăn chặn sóng dữ.
3. Mầu nhiệm Vượt Qua
Xin cho chúng ta hiểu sâu xa và cảm nếm sự nhân lành tuyệt đối của Đức Giêsu trong mầu nhiệm Thương Khó; và nhất là hiểu được cách Ngài chiến thắng Sói Dữ: Sói Dữ làm cho Ngài phải chết; nhưng Ngài lại mạnh hơn sự chết; và như thế mạnh hơn Sói Dữ. Ngài chiến thắng Sói Dữ, không phải bằng bạo lực, nhưng bằng sự nhân lành, hay bằng sức mạnh của ánh sáng xua tan bóng tối; như lời Thánh Vịnh loan báo:
Ngài cho miệng con thơ trẻ nhỏ
cất tiếng ngợi khen đối lại địch thù,
khiến kẻ thù quân nghịch phải tiêu tan.
(Tv 8, 3)
Theo Tv 8, sống ơn gọi làm người là thống trị thú tính; và để thống trị thú tính con người được mời gọi trở nên “em bé”. Đức Giêsu không chỉ xác chuẩn lời mời gọi này, khi mời gọi chúng ta hãy đón nhận Nước Trời với tâm hồn của một trẻ em (Mc 10, 1316; Mt 18, 3 và 9, 1315; Lc 18, 1517), nhưng Ngài còn hoàn tất sứ mạng của em bé, nghĩa là sứ mạng chiến thắng những dã thú, nghĩa là thú tính, sự dữ và bạo lực bằng sự hiền lành và tình yêu của Thiên Chúa, trong cuộc Thương Khó. Vì thế, ơn gọi sống nhân tính đến cùng, không tự biến mình thành thần linh hay thành thú vật, đó là trở nên giống Đức Giêsu.
* * *
Đức Kitô đã chiến thắng Sự Dữ và Sự Chết một lần cho tất cả trong mầu nhiệm Thương Khó và Phục Sinh; và Ngài chia sẻ chiến thắng và sự sống mới của Ngài cho đoàn chiên của Ngài, là chính chúng ta, ngay hôm nay. Vì thế, Ngài đã Vượt Qua, và Ngài đang lôi kéo và thêm sức cho chúng ta từng ngày, để cũng Vượt Qua như Ngài, trong bình an và tín thác, không sợ hãi.
Xin cho những hoa trái sự sống của đức tin, củng cố đức tin của chúng ta nơi Đức Giêsu, là Đấng Kitô, là Mục Tử nhân lành, là Con Thiên Chúa Hằng Sống.
