Khiêm tốn là không đánh giá cao bản thân, không tự kiêu, tự mãn. Khiêm tốn là tính nhã nhặn, biết sống một cách nhún nhường, luôn luôn hướng thượng, tự khép mình vào những khuôn thước của cuộc đời, bao giờ cũng nêu cao óc học hỏi, ấp ủ hoài bão trọng đại trong đời, không khoe khoang, không tự đề cao cá nhân mình với người khác.
Người vốn có tính khiêm tốn thường cho mình là kém, còn phải tiến thêm nữa và càng phải trau dồi, học hỏi nhiều hơn nữa. Người có sẵn tính khiêm tốn không bao giờ chịu chấp nhận sự thành công của cá nhân mình trong hoàn cảnh hiện tại, lúc nào cũng cho sự thành công của mình tầm thường không đáng kể, luôn luôn tìm đủ mọi phương diện để học hỏi thêm lên.
Cuộc đời là một trường tranh đấu bất tận, năng lực của một cá nhân so ra quan trọng, nhưng thật sự đối với tất cả mọi người thì năng lực kia chỉ là giọt nước bé bỏng giữa một đại dương vô tận. Sự hiểu biết của một cá nhân không thể đem so sánh với mọi người. Con người dù tài cán đến đâu cũng luôn luôn phải tìm học thêm …. học thêm mãi mãi.
Con người khi có được một tài năng cao siêu, quán chúng, một địa vị lẫy lừng, một tiếng tăm vang dội, tạo được cho mình một đời sống sung túc ấm no ai lại không lấy đó làm mừng và tự hào. Nhưng, có ai dám quả quyết là những tài ba ấy, những kinh nghiệm ấy, những khôn ngoan ấy, những sự sung túc ấy chỉ có ở mình mà người khác không hề có? Bạn có thể tin rằng với những thứ mình đã thực hiện đựơc trên đời không ai có thể thực hiện đươc? Tôi nghĩ rằng, nếu bạn là một người tài giỏi thì ngòai xã hội có lẽ vẫn còn hàng vạn người hơn bạn.
Sống trong xã hội, mình phải tự biết thực chất chân giá trị của công việc mình làm, không nên quá ỷ lại vào những tài năng hiện hữu mà coi thường tất cả mọi người chung quanh là tầm thường, là non kém.
Điều đáng nói hơn cả là, con người có tính khiêm tốn thường thấy xa, nhìn rộng, tránh được những thói xấu tầm thường là tự cao, tự đại, lọai bỏ khỏi bản thân tính tự phụ, sự khinh bạc, ngạo mạn.
Tâm lý thường gặp là sợ nếu khiêm tốn thì sẽ bị người khác xem thường, bị chê bai là kém cỏi. Thật ra khi khiêm tốn, cái ta mất đi chỉ là các thói xấu: tính kiêu căng, tự cao, khoe khoang, hợm hĩnh, những thứ nếu giữ nó ta sẽ mất rất nhiều trong cuộc sống. La Rochefoucauld Chỉ rõ: “Ta tỏ vẻ hơn người thì người sẽ trở thành kẻ thù của ta; chịu nhường người thì người sẽ liên kết với ta”.
Người khiêm tốn nhận được nhiều lợi thế trong cuộc sống, hiểu kiến thức của mình rất giới hạn, nên biết lắng nghe điều hay, lẽ phải từ mọi người, nhỏ nhẹ khi nói chuyện hoặc tranh luận, không chạm lòng tự ái của người khác. Người có tài như Newton còn nghĩ: “Những điều chúng ta biết chỉ là một giọt nước, những điều chúng ta không biết là cả một đại dương”.
Người khiêm tốn trung thực, không dấu dốt vì luôn biết được điều gì mình chưa biết, không lừa thiên hạ và tự lừa dối mình. TS. Billy Sharp Tâm sự: “Tôi biết những điều tôi biết. Nếu tôi luôn tìm cách nói chúng ra nhằm gây ấn tượng với mọi người thì tôi sẽ chẳng học hỏi được thêm gì”.
Người khiêm tốn không ngần ngại hỏi bất kỳ ai để học hỏi thêm bất kỳ điều gì mình chưa biết và sẵn sàng gạt bỏ thành kiến có sẵn, nên tiếp nhận thêm được những điều mới lạ để biến sự thông thái của tất cả mọi người thành sự thông thái của mình, vì vậy sẽ tiến đến mục tiêu của mình nhanh hơn.
Người khiêm tốn sống vui vẻ, thân thiện, dễ hợp tác với mọi người, vì ít bị đụng chạm, căng thẳng, vì vậy dễ hòa đồng với mọi người, nhờ không tự đặt mình cao hơn người khác, dễ gây thiện cảm và tạo được ấn tượng tốt ở người khác nhờ biết tôn trọng họ và không tự đề cao mình.
Người khiêm tốn tôn trọng suy nghĩ của người khác, nên ít thành kiến, ít tranh cãi, và hòa giải tốt với mọi người. Người khiêm tốn luôn sẵn sàng xin lỗi, và tỏ lòng biết ơn. Đó là liều thuốc huyền nhiệm gầy dựng tình cảm, thắt chặt các mối quan hệ, chặn đứng mọi tranh chấp, cãi cọ không cần thiết.
Có một bài thơ về con cú già: “Con cú già khôn ngoan sống trong cây sồi già. Càng chứng kiến nhiều, nó càng nói ít. Càng nói ít, nó càng nghe nhiều. Tại sao chúng ta không giống như con cú già kia?”
“Tự khiêm thì người ta nể phục, tự khoe thì người ta càng khinh.” – Lữ Hồi
Hãy làm người khiêm tốn để luôn hoàn thiện bản thân và quyết tâm hành động để đạt được điều đó!. Tóm lại, con người khiêm tốn là một con người hòan tòan biết mình, hiểu người, không tự mình đề cao vai trò, ca tụng chiến công của cá nhân mình, cũng như không bao giờ chấp nhận một tinh thần chủ bại, sự tự ti, mặc cảm. Đấy là một tính cách quan trọng nếu muốn thành công trên đời thì không thể thiếu được!
Bs Lê Trung Ngân