“Không chỉ những gì hoạt động tốt hay những người làm việc hiệu quả mới quan trọng”
Kathleen N. Hattrup
Nguồn: aleteia
Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN
Sau đây là sứ điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô cho Ngày Thế giới Bệnh nhân lần thứ 31, được cử hành vào ngày 11 tháng Hai, lễ Đức Mẹ Lộ Đức:
*******
Anh chị em thân mến!
Bệnh tật là một phần của tình trạng con người chúng ta. Tuy nhiên, nếu trải qua bệnh tật trong sự cô đơn và bị bỏ rơi, không có sự quan tâm và lòng trắc ẩn, thì nó có thể trở thành tình trạng bất nhân.
Khi chúng ta đồng hành với những người khác, không có gì lạ khi có người cảm thấy đau bệnh, phải dừng lại vì mệt mỏi hoặc vì một số việc không may trên đường đi. Chính trong những thời khắc như vậy, chúng ta thấy mình đang đồng hành với nhau như thế nào: chúng ta có thực sự là người bạn đồng hành trên hành trình hay chỉ là những cá nhân trên cùng một đường đi, chăm lo cho lợi ích bản thân và để mặc người khác “tự xoay sở”. Vì lý do này, vào Ngày Thế giới Bệnh nhân lần thứ 31, khi toàn thể Giáo hội đang hành trình trên con đường thượng hội đồng, tôi mời gọi tất cả chúng ta hãy suy nghĩ về sự thật rằng chính qua kinh nghiệm về tình trạng dễ bị tổn thương và bệnh tật mà chúng ta có thể cùng nhau học bước đi theo phong cách của Thiên Chúa, đó là sự gần gũi, lòng trắc ẩn và dịu dàng.
Trong Sách Tiên tri Êdêkien, Thiên Chúa phán những lời này đại diện cho một trong những điểm cao trong Mặc khải của Thiên Chúa: “Chính Ta sẽ chăn dắt chiên của Ta, chính Ta sẽ cho chúng nằm nghỉ – sấm ngôn của Đức Chúa … Con nào bị mất, Ta sẽ đi tìm; con nào đi lạc, Ta sẽ đưa về; con nào bị thương, Ta sẽ băng bó; con nào bệnh tật, Ta sẽ làm cho mạnh; […] Ta sẽ theo lẽ chính trực mà chăn dắt chúng.” (34:15-16). Những kinh nghiệm về lo âu, bệnh tật và yếu đuối là một phần của hành trình con người. Chúng không loại trừ chúng ta ra khỏi dân Chúa, mà chúng đưa chúng ta đến trung tâm sự chú ý của Chúa, vì Người là Cha của chúng ta và không muốn bất kỳ một người con nào của Người trên đường đi bị mất đi. Vậy chúng ta hãy học nơi Chúa cách trở thành một cộng đoàn thực sự đồng hành với nhau, có khả năng chống lại văn hóa vứt bỏ.
Tông huấn Fratelli Tutti khuyến khích chúng ta đọc lại dụ ngôn Người Samari Nhân hậu, mà tôi đã chọn để minh họa cách chúng ta có thể chuyển từ “những đám mây đen” của một thế giới khép kín sang “hình dung và tạo ra một thế giới rộng mở” (x. Số 56). Có một mối liên hệ sâu sắc giữa dụ ngôn này của Chúa Giêsu và nhiều cách thức qua đó tình huynh đệ bị phủ nhận trong thế giới ngày nay. Đặc biệt, sự kiện người đàn ông bị đánh đập và bị cướp, bị bỏ lại bên vệ đường tượng trưng cho tình trạng của quá nhiều anh chị em chúng ta bị bỏ rơi ngay khi họ cần được giúp đỡ nhất. Không còn dễ dàng để phân biệt những cuộc tấn công vào sự sống và phẩm giá con người phát sinh từ những nguyên nhân tự nhiên với những cuộc tấn công do bất công và bạo lực gây ra. Trên thực tế, các mức độ bất bình đẳng ngày càng tăng và lợi ích phổ biến của một số ít hiện nay ảnh hưởng đến mọi môi trường của con người đến mức khó có thể cân nhắc một kinh nghiệm trải qua là thuần túy do nguyên nhân “tự nhiên” hay không. Tất cả sự đau khổ xảy ra trong bối cảnh của một “văn hóa” và những mâu thuẫn khác nhau của nó.
Vấn đề đặc biệt quan trọng ở đây là phải nhận biết tình trạng cô đơn và bị bỏ rơi. Hình thức tàn nhẫn này có thể bị đánh bại dễ dàng hơn bất kỳ sự bất công nào khác, bởi vì – như câu chuyện dụ ngôn cho chúng ta biết – chỉ cần chúng ta chú ý một chút, đánh động lòng trắc ẩn trong chúng ta, để loại bỏ nó. Hai người đi qua, được coi là sùng đạo và đạo đức, nhìn thấy người bị thương nhưng không dừng lại. Tuy nhiên, người khách qua đường thứ ba, một người Samari, một người ngoại quốc bị khinh bỉ, đã động lòng trắc ẩn và chăm sóc người lạ mặt trên đường, coi người đó như một người anh em. Khi làm như việc đó, thậm chí không suy nghĩ về nó, ông ta đã tạo ra sự khác biệt, ông làm cho thế giới trở nên huynh đệ hơn.
Thưa anh chị em, chúng ta hiếm khi sẵn sàng trước bệnh tật. Thông thường, chúng ta thậm chí còn không thừa nhận rằng mình đang già đi. Tính dễ bị tổn thương khiến chúng ta sợ hãi và văn hóa hiệu quả đang lan rộng thúc đẩy chúng ta phủi nó xuống dưới tấm thảm, không dành chỗ cho sự yếu đuối của con người chúng ta. Theo cách này, khi sự dữ tấn công và làm chúng ta bị tổn thương, chúng ta bị choáng váng. Ngoài ra, người khác có thể bỏ rơi chúng ta vào những lúc như vậy. Hoặc, trong những lúc yếu đuối, chúng ta có thể thấy rằng chúng ta nên bỏ rơi người khác để tránh trở thành gánh nặng. Đây là cách thức sự cô đơn bắt đầu, và chúng ta có thể bị đầu độc bởi cảm giác cay đắng của sự bất công, như thể chính Chúa bỏ rơi chúng ta. Thật vậy, chúng ta có thể thấy khó giữ được bình an với Chúa khi mối tương quan của chúng ta với người khác và với chính bản thân bị tổn hại. Do đó, điều quan trọng là ngay cả trong lúc bệnh tật, toàn thể Giáo hội phải noi theo tấm gương của người Samari Nhân hậu trong Tin Mừng, để Giáo hội có thể trở thành một “nhà thương dã chiến” thực sự, vì sứ mệnh của Giáo hội được thể hiện qua những hành động chăm sóc, đặc biệt là trong hoàn cảnh lịch sử của thời đại chúng ta. Tất cả chúng ta đều mong manh và dễ bị tổn thương, và cần lòng trắc ẩn biết dừng lại, tiếp cận, chữa lành và nâng đỡ. Như vậy, hoàn cảnh khó khăn của người bệnh là một tiếng gọi cắt đứt sự thờ ơ và làm chậm bước chân của những người tiếp tục bước đi như thể họ không có người anh chị em nào.
Ngày Thế giới Bệnh nhân kêu gọi cầu nguyện và gần gũi với những người đau khổ. Tuy nhiên, nó cũng nhằm mục đích nâng cao nhận thức của dân Chúa, các tổ chức chăm sóc sức khỏe và xã hội dân sự về một phương thức mới để cùng nhau tiến về phía trước. Lời tiên tri được trích dẫn ở trên của ngôn sứ Êdêkien phán xét gay gắt các sự ưu tiên của những người nắm giữ quyền lực kinh tế, văn hóa và chính trị đối với những người khác: “Sữa các ngươi uống, len các ngươi mặc, chiên béo tốt thì các ngươi giết, còn đàn chiên lại không lo chăn dắt. Chiên đau yếu, các ngươi không làm cho mạnh; chiên bệnh tật, các ngươi không chữa cho lành; chiên bị thương, các ngươi không băng bó; chiên đi lạc, các ngươi không đưa về; chiên bị mất, các ngươi không chịu đi tìm. Các ngươi thống trị chúng một cách tàn bạo và hà khắc” (34:3-4).
Lời Chúa luôn soi sáng và hợp thời; không chỉ trong những gì Lời tố cáo, mà còn trong những gì Lời đề xuất. Thật vậy, phần kết của dụ ngôn người Samari nhân hậu gợi ý cách thực thi tình huynh đệ, bắt đầu từ sự gặp gỡ trực tiếp, có thể mở rộng thành sự chăm sóc có tổ chức. Những yếu tố của quán trọ, chủ quán trọ, tiền và lời hứa báo tin về tình hình (x. Lc 10:34-35) tất cả đều chỉ đến cam kết của các nhân viên y tế và xã hội, các thành viên trong gia đình và các thiện nguyện viên, qua họ người tốt đứng lên đương đầu với sự dữ mỗi ngày, ở mọi nơi trên thế giới.
Những năm vừa qua của đại dịch đã làm tăng thêm lòng biết ơn của chúng ta đối với những người làm việc hàng ngày trong lĩnh vực chăm sóc và nghiên cứu sức khỏe. Tuy nhiên, thoát ra khỏi một thảm kịch chung to lớn như vậy chỉ bằng cách tôn vinh các anh hùng là không đủ. Covid-19 đã làm căng thẳng những mạng lưới chuyên môn lớn và sự liên đới, đồng thời phơi bày các giới hạn thuộc cấu trúc của những hệ thống phúc lợi công hiện có. Do đó, lòng biết ơn cần phải được đi đôi với việc tích cực tìm kiếm các chiến lược và nguồn lực, ở mọi quốc gia, để đảm bảo quyền cơ bản của mỗi người đối với dịch vụ chăm sóc sức khỏe căn bản và xứng đáng.
Người Samari gọi người chủ quán “nhờ bác chăm sóc cho người này” (Lc 10:35). Chúa Giêsu cũng nói lời này với mỗi người chúng ta. Ngài khuyên chúng ta “hãy đi và làm như vậy” (Lc 10:37). Như tôi đã nhấn mạnh trong tông huấn Fratelli Tutti, “Dụ ngôn này cho ta thấy cách mà một cộng đoàn có thể được xây dựng lại bởi những con người nam cũng như nữ đồng hóa mình với sự yếu đuối của những người khác, khước từ việc xây dựng một xã hội có tính loại trừ, và thay vào đó, hành động như những người thân cận, nâng dậy và cấp cứu những người gục ngã, vì thiện ích chung” (số 67). Thật vậy, “chúng ta được tạo dựng cho một sự viên mãn vốn chỉ được tìm thấy trong tình yêu. Chúng ta không thể dửng dưng trước đau khổ” (số 68).
Vào ngày 11 tháng Hai năm 2023, chúng ta hãy hướng suy nghĩ về Đền thờ Lộ Đức, một bài học tiên tri được giao phó cho Giáo hội trong thời hiện đại của chúng ta. Không chỉ những gì hoạt động tốt hay những người làm việc hiệu quả mới quan trọng. Trên thực tế, người bệnh thì ở trung tâm của dân Chúa, và Giáo hội cùng với họ thăng tiến như dấu chỉ của nhân loại trong đó mọi người đều quý giá và không ai bị vứt bỏ hoặc bỏ lại phía sau.
Nhờ sự chuyển cầu của Đức Maria, Đấng là Sức khỏe của Người bệnh, tôi phó dâng tất cả anh chị em bệnh nhân; anh chị em chăm sóc người bệnh trong gia đình, hoặc thông qua công việc, nghiên cứu và phục vụ thiện nguyện; và những người cam kết đan dệt các mối tương quan huynh đệ thuộc cá nhân, hội thánh và công dân. Tôi ban phép lành cho tất cả anh chị em.
Rome, Đền thánh Gioan Lateran, 10 tháng Một, 2023
PHANXICÔ
