“Ngài rửa chân cho các môn đệ và lấy khăn thắt lưng mà lau”.
Hôm nay, thứ Năm Tuần Thánh, câu hỏi Chúa Giêsu có thể đặt ra cho mỗi người chúng ta là, “Con có muốn làm thánh không?”. Bất ngờ quá! Có lẽ đây không phải là câu hỏi mà mọi người có thể trả lời tức khắc, “Con muốn!”, cách dứt khoát; vậy mà lệnh truyền của Thiên Chúa cho Israel xưa rất rõ ràng là, “Hãy nên thánh vì Ta là Đấng thánh”. Buồn thay, với một số người, sự thánh thiện xem ra chẳng có gì hấp dẫn; đang khi sự lôi cuốn của trần tục, của cái ác lại quá quyến rũ dù bên ngoài, vẫn có những thách đố nào đó. Vậy đâu là câu trả lời của chúng ta khi nghe, “Con có muốn làm thánh không?”; hoặc “Con có biết ‘đường nên thánh’ là gì không?”. Chúa Giêsu sẽ chỉ ra điều đó.
Bắt đầu Tam Nhật Thánh, những ngày thánh thiện nhất trong năm của Giáo Hội. Hôm nay, chúng ta cùng đi với Chúa Giêsu qua sự vinh hiển cuối cùng của Ngài khi Ngài mừng Lễ Vượt Qua với các môn đệ; sau đó, cùng vào Vườn Dầu, nơi Ngài bị nộp; ngày mai, cùng Ngài cất bước trên đường thập giá; và thứ Bảy, ngồi thờ lạy, lặng lẽ trước ngôi mộ khi cùng đợi chờ ngày Ngài Phục Sinh.
Tin Mừng hôm nay tường thuật điều đã xảy ra trong tiệc Vượt Qua ấy, bữa tiệc mà sách Xuất Hành chỉ dẫn tỉ mỉ cho tất cả con cái Israel mọi thời phải mừng cho đến muôn đời, “Các ngươi sẽ lập lễ này để mừng vĩnh viễn muôn đời”. Tối hôm ấy, “Chúa Giêsu rửa chân cho các môn đệ”; đây là công việc của một nô lệ làm cho thân chủ của mình. Qua đó, Ngài trở nên kiểu mẫu của sự thánh thiện, Ngài chỉ ra ‘đường nên thánh’ thể hiện một cách sống động qua từng hành vi cử chỉ của Ngài, Đấng là Thiên Chúa Vũ Trụ, Đấng Tạo Hoá muôn loài, Con Đời Đời của Chúa Cha, Ngôi Hai của Ba Ngôi Chí Thánh, cũng là Đấng đã hạ mình mặc lấy hình hài một tôi tớ hèn hạ để rửa chân cho môn đồ.
Kiểu thức Chúa Giêsu đưa ra cho chúng ta là một ‘hành động tiên tri’; qua đó, Ngài cho biết, sự cao cả đích thực, tức là sự thánh thiện đích thực được tìm thấy trong chính sự khiêm nhường. Sự thánh thiện được nhận ra trong cuộc sống mỗi người khi chúng ta rời mắt khỏi chính mình, hướng nhìn người khác, yêu thương và phục vụ họ như những tôi tớ của họ; và đó là ‘đường nên thánh’.
Không ai trong chúng ta là Đấng Cứu Độ thế giới, ngoài một mình Chúa Giêsu, nhưng mỗi người có thể trở thành khí cụ cho hành vi cứu độ của Ngài. Khi đón nhận quà tặng Giêsu, đón nhận ơn gọi làm môn đệ Ngài, thì như Ngài, chúng ta hướng về người khác và hạ mình trước người khác; chúng ta giúp họ nhìn thấy tình yêu của chúng ta dành cho họ; đồng thời, giúp họ nhận ra phẩm giá cao quý của họ; chúng ta phục vụ họ với sự khiêm tốn và đặt họ lên trước mình. Được như thế, chúng ta sẽ có khả năng mời họ bắt chước chúng ta như chúng ta bắt chước Chúa Kitô, Đấng đã nói, “Thầy đã làm gương cho các con để các con cũng bắt chước mà làm như Thầy đã làm cho các con”. Như vậy, việc chúng ta bắt chước Chúa Giêsu là đi trên ‘đường nên thánh’ vốn sẽ là phương tiện để Chúa Giêsu mời gọi người khác cùng dõi theo Ngài.
Thánh Augustinô nói, “Tại sao chúng ta lại ngỡ ngàng khi Chúa Giêsu cởi áo choàng của Ngài; không phải Ngài đã trút bỏ tất cả, không chỉ áo xống mà còn cả thánh vị Thiên Chúa để chết trần truồng thay cho chúng ta sao?”; “Tại sao chúng ta sững sờ về việc Chúa Giêsu đổ nước vào chậu, quấn khăn thắt lưng để rửa chân cho các phàm nhân? Còn hơn thế nữa, Ngài đã đổ máu mình rửa sạch tội nhân loại”; “Tại sao chúng ta lấy làm lạ về việc Chúa Giêsu cúi mình nâng chân các môn đệ lên; không phải Ngài đã hạ mình xuống để nâng con người lên sao?”. Phải, Ngài hạ mình xuống, gục xuống, để con người có thể đứng cao trên đôi vai của Ngài, hầu có thể bớt gắn bó với những gì tầm thường của đất thấp để hướng lên trời cao, tìm sự trên cao; và đó là ‘đường nên thánh’.
***
Chúa Giêsu đã yêu thương các môn đệ cho đến cùng; Ngài cũng đã yêu thương chúng ta cho đến giọt máu và giọt nước cuối cùng. Ngài ước mong chúng ta noi gương Ngài mà yêu thương anh chị em mình đến cùng như Ngài. Đó là cúi xuống phục vụ trong khiêm tốn; nghĩa là chấp nhận chết đi cho cái tôi trịch thượng của mình, thôi bận tâm tới bản thân mà hướng về người khác. Trong những ngày Tam Nhật Thánh này, Chúa Giêsu tha thiết mong chờ chúng ta thực hiện điều đó ngay chính trong gia đình mình. Cha mẹ rửa chân cho con cái, con cái rửa chân cho cha mẹ; vợ chồng, con cái, anh chị em trong cộng đoàn rửa chân cho nhau; và mỗi ngày, Ngài cũng mong chờ chúng ta cúi xuống rửa chân cho chính Ngài vốn đang hiện thân trong những người nghèo khổ ngay hôm nay, bên cạnh chúng ta; và đó là ‘đường nên thánh’.
“Lạy Chúa Giêsu, con tạ ơn Chúa đã làm người để chỉ cho con ‘đường làm con Chúa’, ‘đường nên thánh’. Xin cho con được say mê Chúa, ước ao nên giống Chúa, hầu đủ sức quên mình mà yêu thương phục vụ anh em con”, Amen.
Lm. Minh Anh, Tgp. Huế