Lm. Giuse Nguyễn Văn Lộc
Tin Mừng (Ga 16, 12-15)
36 “Anh em hãy có lòng nhân từ, như Cha anh em là Đấng nhân từ.
37 Anh em đừng xét đoán, thì anh em sẽ không bị Thiên Chúa xét đoán. Anh em đừng lên án, thì sẽ không bị Thiên Chúa lên án. Anh em hãy tha thứ, thì sẽ được Thiên Chúa thứ tha.
38 Anh em hãy cho, thì sẽ được Thiên Chúa cho lại. Người sẽ đong cho anh em đấu đủ lượng đã dằn, đã lắc và đầy tràn, mà đổ vào vạt áo anh em. Vì anh em đong bằng đấu nào, thì Thiên Chúa sẽ đong lại cho anh em bằng đấu ấy.”
(Bản dịch của Nhóm Phiên Dịch CGKPV)
****
Đức Giêsu nói với các môn đệ: “Thầy còn nhiều điều phải nói với anh em. Nhưng bây giờ, anh em không có sức chịu nổi”. Chúng ta có thể tự hỏi, đó là những điều gì, lớn lao và nặng nề đến độ các môn đệ không thể “chịu nổi”, hay dịch sát nghĩa tiếng Hilạp, không thể “mang lấy”?
Đức Giêsu nói lời này trong bầu khí của Bữa Tiệc Ly, nên đó chỉ có thể là mầu nhiệm Vượt Qua mà Người sắp hoàn thành mà thôi. Thế mà, lịch sử cứu độ hướng về mầu nhiệm Vượt Qua, như trong mầu nhiệm hiển dung, hình ảnh ông Môse và ông Êlicùng đàm đạo với Đức Giêsu và nội dung cuộc đàm đạo, nói cho chúng ta biết: “Và kìa, có hai nhân vật đàm đạo với Người, đó là ông Môsê và ông Êlia. Hai vị hiện ra, rạng ngời vinh hiển, và nói về cuộc xuất hành Người sắp hoàn thành tại Giêrusalem” (Lc 9, 3031). Và mầu nhiệm Vượt Qua hoàn tất lịch sử cứu độ, như chính Đức Kitô phục sinh nói với các môn đệ: “Khi còn ở với anh em, Thầy đã từng nói với anh em rằng tất cả những gì sách Luật Môsê, các Sách Ngôn Sứ và các Thánh Vịnh đã chép về Thầy đều phải được ứng nghiệm” (Lc 24, 44).
1. Lịch sử cứu độ và mầu nhiệm Vượt Qua (c. 1213a)
Mầu nhiệm Vượt Qua có tầm mức lịch sử cứu độ, và ngang qua lịch sử cứu độ, có tầm mức lịch sử phổ quát, trong đó có lịch sử của từng môn đệ và của từng người chúng ta. Một mầu nhiệm như thế, làm sao các môn để có thể “chịu nổi”? Chịu nổi ở đây là “mang lấy”, là hiểu và sống với lòng tín thác, như chính Đức Giêsu sẽ “mang lấy” trong cuộc Thương Khó. Chỉ có Chúa Thánh Thần sự thật mới có thể dẫn các môn đệ tới “sự thật toàn vẹn” mà thôi; “Sự thật toàn vẹn” về Đức Giêsu Kitô, Ngôi Lời nhập thể, “hoàn tất mọi sự” (Ga 19, 28) nơi mầu nhiệm Vượt Qua của Người.
Đức Kitô đã hoàn tất mầu nhiệm Vượt Qua theo “Ý Muốn của Chúa Cha” (x. Mc 14, 36). “Kế hoạch hay ý muốn của Chúa Cha” được ghi khắc ở đâu, nếu không phải là trên con người, trên toàn thể một dân tộc có trước Ngài? Hẳn là kế hoạch này được viết trong một cuốn sách, sách Kinh Thánh:
Để cho Kinh Thánh được hoàn tất. (Ga 13, 18; 15, 25; 19, 24.28.36)
Trước hết, tôi đã truyền lại cho anh em điều mà chính tôi đã lãnh nhận, đó là: Đức Kitô đã chết vì tội lỗi chúng ta, theo lời Kinh Thánh, rồi Người đã được mai táng, và ngày thứ ba đã trỗi dậy, theo lời Kinh Thánh. (1Cr 15, 34)
Nhưng Kinh Thánh là những cuốn sách “biết nói”, bởi vì từng trang sách của Kinh Thánh qui về những cuộc đời cụ thể, giống như cuộc đời cụ thể của chúng ta, và Thiên Chúa đã dùng những cuộc đời cụ thể này để ghi khắc trên đó kế hoạch Người thiết lập cho Đức Giêsu Kitô, Con của Người.
Theo Thánh Vịnh 136, Kinh Thánh được hình thành bởi hai chiều kích căn bản: Sáng Tạo (c. 49) và Lịch Sử (c. 1024); và cả hai đều hướng đến ơn huệ “Tấm Bánh” (c. 25). Hai chiều kích này hiện diện từ “thủa tạo thiên lập địa” và trong mỗi ngày sống của chúng ta. Lịch sử của dân tộc Israel là “Lịch Sử Cứu Độ”, được ghi chép lại thành bộ sách gồm ba phần chính và ba phần này đại diện cho toàn bộ Kinh Thánh, như chính Đức Kitô chịu đóng đinh và phục sinh long trọng tuyên bố:
Rồi Người bảo: “Khi còn ở với anh em, Thầy đã từng nói với anh em rằng tất cả những gì sách Luật Môsê, các Sách Ngôn Sứ và các Thánh Vịnh đã chép về Thầy đều phải được ứng nghiệm.” Bấy giờ Người mở trí cho các ông hiểu Kinh Thánh và Người nói: “Có lời Kinh Thánh chép rằng (dịch sát bản văn Hilạp: như đã được viết): Đấng Kitô phải chịu khổ hình, rồi ngày thứ ba, từ cõi chết sống lại. (Lc 24, 4446)
|
MẦU NHIỆM VƯỢT QUA |
|
| KINH THÁNH (Lc 24)Sáng Tạo: ơn huệ sự sống và tất cả những gì cần cho sự sống. Lịch sử: lịch sử của một dân tộc, của những cuộc đời cụ thể, giống như chúng ta: đầy thăng trầm, đau khổ, tội lỗi… Lề Luật. Ngôn Sứ. Thánh Vịnh. Sau khi Đức Kitô Chị Đóng Đinh và Phục Sinh giải thích Kinh Thánh cho hai môn đệ trên đường Emmau, “Người cầm lấy bánh, dâng lời chúc tụng, và bẻ ra trao cho họ” |
TẤM BÁNH “Người ban BÁNH…” (Tv 136)BÁNH đến từ Sáng Tạo (Tv 136, 49): “Lạy Chúa, là Chúa cả trời đất. Chúc tụng Chúa đã rộng ban cho chúng con bánh này là hoa mầu của ruộng đất…” và từ Lịch Sử (Tv 136, 1024): “… và công lao của con người…”
Nơi bí tích Thánh Thể và mầu nhiệm Vượt Qua, mà chúng ta cử hành mỗi ngày trong Thánh Lễ, bánh hằng ngày trở thành chính Chúa, “Tấm Bánh Hằng Sống” vượt qua sự chết: “Cũng đang bữa ăn, Đức Giêsu cầm lấy bánh… và nói: “ANH EM HÃY CẦM LẤY, ĐÂY LÀ MÌNH THẦY”. |
|
“CON TIM BỪNG CHÁY” |
|
Mầu nhiệm Vượt Qua tương hợp với Kinh Thánh và với Tấm Bánh; Kinh Thánh tương hợp với Tấm Bánh. Nhận ra những tương hợp này sẽ làm cho “con tim chúng ta bừng cháy” (x. Lc 24, 1335), vì đụng chạm đến chốn thâm sâu của hữu thể chúng ta (à la profondeur de notre être).
2. Thánh Thần sẽ dẫn anh em đến sự thật toàn vẹn (c. 13b14)
Đức Giêsu nói: “Khi nào Thần Khí sự thật đến, Người sẽ dẫn anh em tới sự thật toàn vẹn.” Và sự thật toàn vẹn là chính ngôi vị của Người trong tương quan với lịch sử cứu độ, như chúng ta vừa trình bày ở trên. Chính vì thế,
– Thánh Thần không tự mình nói điều gì.
– Người nghe và người nói lại, người loan báo cho các môn đệ.
– Và Người nghe từ chính Đức Kitô chết và phục sinh.
Như thế, sứ mạng của Thánh Thần là “tôn vinh Đức Kitô”, bằng cách dẫn chúng ta đến với Đức Kitô, khơi dậy nơi chúng ta lòng tin nơi Đức Kitô, soi sáng trí khôn của chúng ta để giúp chúng ta hiểu sâu xa Đức Kitô và đốt cháy tình yêu của chúng ta dành cho Đức Kitô. Vậy, mỗi khi chúng ta tin, hiểu và yêu Đức Kitô, chúng ta sống dưới tác động của Chúa Thánh Thần, chúng ta chịu ơn Chúa Thánh Thần.
Chúa Thánh Thần tôn vinh Đức Kitô như thế đó, hoàn toàn xóa mình đi để hướng loài người và từng người chúng ta về với Đức Kitô, như Đức Giêsu đã nói:
Khi Đấng Bảo Trợ đến, Đấng mà Thầy sẽ sai đến với anh em từ nơi Chúa Cha, Người là Thần Khí sự thật phát xuất từ Chúa Cha, Người sẽ làm chứng về Thầy. (Ga 15, 26)
Chúng ta được mời gọi tôn vinh Đức Kitô theo cách của Chúa Thánh Thần, trong đời sống và sứ vụ của chúng ta.
3. Chúa Cha nguồn của mọi sự và thông truyền mọi sự (c. 15)
Chúa Thánh Thần lấy những gì là của Đức Kitô, và Người không tự mình nói điều gì. Nhưng, mọi sự của Đức Kitô lại có nguồn gốc nơi Thiên Chúa Chúa: “Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy”, bởi vì mọi sự của Cha là của Con và mọi sự của Con là của Cha.
Như thế, những gì Chúa Thánh Thần thông truyền cho chúng ta có nguồn từ chính Thiên Chúa Cha, và đến từ sự hiệp thông trọn vẹn của chính Ba Ngôi Thiên Chúa.
* * *
Chúng ta được mời gọi mở lòng ra để đón nhận sự hiện diện và sự thôi thúc của Thánh Thần, để Người làm cho chúng ta nên một, như Thiên Chúa Ba Ngôi Thiên Chúa là một, vì chúng ta được dựng nên “theo hình ảnh Thiên Chúa” (x. St 1, 16)[1], bằng cách chia sẻ cho chúng ta tình yêu và sự sống của chính Ba Ngôi Thiên Chúa ngay hôm nay và luôn mãi.
[1] Có thể đọc bài “Sáng Tạo bằng Lời” (St 1, 1-2, 4a)
