Lm. Giuse Nguyễn Văn Lộc
TIN MỪNG (Ga 15, 26 – 16, 4a)
26 Khi Đấng Bảo Trợ đến, Đấng mà Thầy sẽ sai đến với anh em từ nơi Chúa Cha, Người là Thần Khí sự thật phát xuất từ Chúa Cha, Người sẽ làm chứng về Thầy.27 Cả anh em nữa, anh em cũng làm chứng, vì anh em ở với Thầy ngay từ đầu.
1 Thầy đã nói với anh em các điều ấy, để anh em khỏi bị vấp ngã.2 Họ sẽ khai trừ anh em khỏi hội đường. Hơn nữa, sẽ đến giờ kẻ nào giết anh em cũng tưởng mình phụng thờ Thiên Chúa.3 Họ sẽ làm như thế, bởi vì họ không biết Chúa Cha cũng chẳng biết Thầy.
4 Nhưng Thầy đã nói với anh em những điều ấy, để khi đến giờ họ hành động, anh em nhớ lại là Thầy đã nói với anh em rồi.
(Bản dịch của Nhóm Phiên Dịch CGKPV)
*********
1. Bách hại
Để làm chứng cho Đức Giê-su, không thể không có “bách hại”. Trong bối cảnh của bữa tiệc ly, Đức Giê-su nói về những bách hại đến từ con người, như chính Ngài sẽ trải qua ngay sau những lời tâm sự này, khi để cho mình bị bắt (x. Ga 18, 1-11):
Thầy đã nói với anh em các điều ấy, để anh em khỏi bị vấp ngã. Họ sẽ khai trừ anh em khỏi hội đường. Hơn nữa, sẽ đến giờ kẻ nào giết anh em cũng tưởng mình phụng thờ Thiên Chúa. Họ sẽ làm như thế, bởi vì họ không biết Chúa Cha cũng chẳng biết Thầy. (Ga 16, 1-3)
Hành động giết người hoàn toàn không phù hợp với Thiên Chúa đích thật, bởi vì Đức Giê-su, Con Thiên Chúa mặc khải cho chúng ta biết rằng, Thiên Chúa, Cha của Người, là tình yêu và sự sống và chỉ là tình yêu và sự sống mà thôi. Chính vì thế, tất cả những ai giết người hay làm phương hại đến sự sống, đều không “biết” Thiên Chúa Ba Ngôi, cho dù họ làm thế nhân Danh Chúa; như trong cuộc Thương Khó, người ta nhân danh Thiên Chúa hằng sống để lên án tử Con Thiên Chúa (x. Mt 26, 57-66).
Nhưng chúng ta còn được mời gọi hiểu những bách hại theo nghĩa rộng, đó là những năng động đi ngược lại với Tin Mừng của Đức Ki-tô.
– Đó là những năng động đến từ môi trường sống của chúng ta: làm giàu, hưởng thụ, tiêu thụ, khoái lạc theo kiểu thú tính, sức mạnh, tôn vinh bản thân, thành tích bề ngoài…
– Và sâu xa hơn, đó là những năng động đến từ Sự Dữ và có mặt ngay trong tâm hồn chúng ta: quên ơn huệ Thiên Chúa ban, nghi nghờ Thiên Chúa, ham nuốn, ghen tị, bạo lực…
* * *
Như thế, khi thi hành sứ mạng phục vụ cho sự sống của con người, người môn đệ có nguy cơ mất đi chính sự sống của mình. Bởi vì con người không chỉ đau khổ vì thân phận sinh lão bệnh tử, nhưng còn bị chi phối nặng nề bởi Sự Dữ, vốn gây ra bầu khí chết chóc và chính cái chết cho con người (x. St 3, 1-7: Con Rắn gieo nọc độc vô ơn, ham muốn và ghen tị gây chết chóc trong lòng con người và trong tương quan giữa người với người).
Phục vụ cho sự sống đến độ đánh liều chính sự sống của mình. Nhưng đó lại là con đường nhận lại sự sống trong Chúa, giải phóng sự sống hôm nay khỏi Sự Dữ và tất cả những gì liên quan đến Sự Dữ, vì thế làm cho sự sống trở nên đích thật và hướng về sự sống viên mãn mai sau, theo khuôn mẫu của mầu nhiệm Vượt Qua của Đức Ki-tô. Chính vì thế, Đức Giê-su nói:
Này, Thầy sai anh em đi
như chiên đi vào giữa bầy sói. (Mt 10, 16)
Như thế, sự chống đối, thậm chí bách hại, là tất yếu; như hình ảnh “chiên và sói” gợi ra: một bên là hiền lành và một bên là bạo lực, muốn hủy diệt. Nhưng lí do của sự chống đối không phải là chính bản thân các môn đệ, nhưng là “vì Thầy”, “vì danh Thầy”, bởi vì Thầy mới là “Con Chiên” đích thật của Thiên Chúa, là Đấng mà các môn đệ rao giảng và được mời gọi trở nên một với Ngài. Người môn đệ được mời gọi trở nên một với Đấng mình rao giảng, vì Ngài đã trở nên một với môn đệ trước.
“Người đời” đã bách hại Thầy và Đức Giê-su nói: “Trò không hơn thầy, tớ không hơn chủ. Trò được như thầy, tớ được như chủ, đã là khá lắm rồi. Chủ nhà mà người ta còn gọi là Bê-en-dê-bun, huống chi là người nhà”. Và “Người đời” tiếp tục bách hại Thầy nơi các môn đệ, bởi vì Thầy là “Chiên lành”, “Sự Thiện”, “Thiên Tính”, “Ánh Sáng”, “Sự Sống, “Sự Thật”. Vì thế, một cách tương ứng, kẻ bách hại không phải là những con người cụ thể, nhưng là “Sói Dữ”, “Sự Dữ”, “Thú Tính”, “Gian Dối”, “Bóng Tối”, “Sự Chết” hành động nơi những con người cụ thể. Thế mà, Sự Dữ và những gì thuộc về Sự Dữ có mặt ở khắp nơi và nơi mọi người, và có nơi chính các môn đệ! Vì thế, sự chống đối của Sự Dữ có thể bùng lên từ những nơi và những người thiết thân nhất: “Anh sẽ nộp em, em sẽ nộp anh cho người ta giết; cha sẽ nộp con, con cái sẽ đứng lên chống lại cha mẹ và làm cho cha mẹ phải chết.” “Sói Dữ” không phải là con người, những là thú tính hiện diện và chi phối con người chống lại “Chiên Lành”.
2. Đấng Bảo Trở, “Người sẽ làm chứng”
Không ai trong chúng ta không gặp những thử thách, khó khăn như thế, thậm chí phải chiến đấu, và không nhất thiết là những bách hại đến từ bên ngoài, khi sống như những chứng nhân của Đức Ki-tô. Nhưng lời của Đức Giê-su thật an ủi chúng ta, bởi vì Đấng Bảo Trợ, nghĩa là Thánh Thần, được Ngài sai đến, cũng làm chứng về Đức Ki-tô:
Khi Đấng Bảo Trợ đến, Đấng mà Thầy sẽ sai đến với anh em từ nơi Chúa Cha, Người là Thần Khí sự thật phát xuất từ Chúa Cha, Người sẽ làm chứng về Thầy. (15, 26)
Như thế, một đàng lời chứng của chúng ta về Đức Ki-tô là lời chứng có nguồn gốc thần linh, bất chấp chúng ta là ai. Và đàng khác, chúng ta không làm chứng một mình, vì có Thánh Thần làm chứng cùng với chúng ta, trong chúng ta và thêm sức cho chúng ta.
3. “Thầy đã nói”
Hơn nữa, Đức Giê-su đã báo trước về những bách hại và những khó khăn rồi; thực vậy, trong một đoạn văn ngắn, Ngài nói tới ba lần về sự kiện “Thầy đã nói”:
– “Thầy đã nói với anh em các điều ấy” (16, 1).
– “Nhưng Thầy đã nói với anh em những điều ấy… anh em nhớ lại là Thầy đã nói với anh em rồi” (c. 4a).
“Đức Giê-su đã nói”, chính là để chúng ta xác tín rằng dù điều gì xẩy ra vẫn không nằm ngoài kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa, vẫn không thể ngăn cản được Tình Yêu muôn ngàn đời của Thiên Chúa. Hơn nữa, Đức Giê-su không chỉ nói, nhưng còn trải qua đến tận cùng:
– Ngài trải qua đến tận cùng trong sự bách hại, khi Ngài chịu chết trên Thập Giá.
– Và Ngài không chỉ trải qua đến cùng, nhưng còn “vượt qua” để đi vào sự sống mới không cùng. Đó là mầu nhiệm Vượt Qua, mầu nhiệm Thiên Chúa Sự Sống và Tình Yêu, mạnh hơn Sự Chết và Sự Dữ.
