Nt. Matta Thanh Vân. OP
Mừng lễ Thánh Đa Minh – Đấng sáng lập dòng Anh Em Giảng Thuyết, 08/8/2024
1. Thánh Đa Minh- Ánh sáng của Giáo Hội
Giữa tối tăm bừng sáng lên ngọn đuốc
Xua đêm đen, xua bóng tối mây mù
Dẫn Mẹ hiền qua khỏi chốn âm u
Qua hỗn loạn, qua nhiễu nhương lạc giáo[1]
Thánh Đa Minh được ca tụng là ánh sáng của Giáo hội. Đây thật là một vinh dự lớn lao cho chính Người và là niềm tự hào cho Dòng Anh Em Giảng Thuyết qua bao thế hệ.
Câu chuyện ánh sáng này không phải là ngẫu nhiên, nếu không muốn nói là như đã được tiền định. Truyền thống kể về cậu bé Đa Minh, khi chưa chào đời, đã được thân mẫu là bà Gioanna Aza mơ thấy mình mang thai và sinh ra một chú chó nhỏ, miệng ngậm bó đuốc sáng rực chạy đi thiêu đốt khắp cả thế giới. Sau này, mẹ Người còn nhìn thấy trên trán cậu con trai nhỏ một vầng trăng (hay một ngôi sao) sáng ngời. “Đa Minh đã được báo mộng như ngọn lửa của Tin Mừng tại Caleruega, Người đã tìm thấy ánh sáng của Tin Mừng tại Palencia và đã khám phá lòng khao khát rao giảng Tin Mừng tại Osma.”[2]
Ánh sáng của Thánh Đa Minh, không phải là ánh sáng của một bó đuốc cháy hay ngôi sao sáng được nhìn thấy bằng con mắt thể lý, nhưng là ánh sáng chân lý Thiên Chúa mà Người miệt mài truy tìm, học hỏi nơi Thập giá và Thánh Kinh. Thánh Đa Minh đã tiếp nhận nguồn năng lượng từ Mặt trời chân lý là Lời Chúa, và đã dịu dàng chiếu soi thấm đẫm Hội Thánh qua công đức và giáo huấn của Người.
Lời Thiên Chúa chiếu soi đêm tối
Lời thứ tha tội lỗi nhân gian
Lời gieo ân phúc bình an
Lời ơn cứu độ chứa chan ân tình.[3]
2. Hình ảnh muối và ánh sáng trong Tin mừng Mt 5, 13-16[4] – biểu tượng của người môn đệ của Đức Giêsu
Đoạn Tin mừng được chọn trong ngày lễ kính thánh Đa Minh nói về hai biểu tượng: Muối và Ánh sáng. Hai hình ảnh này càng làm tôn lên đặc tính và sứ vụ của người môn đệ Đức Giêsu, cách riêng nơi Thánh Đa Minh.
* Các Rabbi Do Thái thường lặp đi lặp lại: “Kinh Torah – Luật Thánh do Đức Chúa ban cho dân tộc của Người – giống như muối, và thế giới không thể tồn tại nếu không có muối”. Đức Giêsu cũng muốn khẳng định rằng các môn đệ của Người cũng là muối, nếu họ hấp thụ Lời Người và để mình được hướng dẫn bởi sự khôn ngoan trong các Mối Phúc của Người.
Muối có chức năng tạo hương vị cho thức ăn nên đã trở thành biểu tượng của “sự khôn ngoan”. Vì vậy, các môn đệ của Đức Giêsu cũng phải truyền bá một sự khôn ngoan – của Tin mừng- có khả năng mang lại hương vị và ý nghĩa cho cuộc sống trên thế giới. Muối cũng được sử dụng để bảo quản thực phẩm, ngăn ngừa hư hỏng. Vì vậy, với sự hiện diện của mình, người môn đệ được kêu gọi để ngăn chặn sự thối nát, không để cho xã hội bị những nguyên tắc xấu xa dẫn dắt để bị phân hủy và tan rã. Muối cũng còn được sử dụng để xác nhận tính bất khả xâm phạm của các thỏa thuận. Vậy nên, các môn đệ cũng làm chứng cho tính bất khả khuyết của tình yêu Thiên Chúa. Họ chứng tỏ rằng không tội lỗi nào có thể làm suy yếu hiệp ước trung thành ràng buộc giữa Thiên Chúa với con người; và bằng mạng sống của mình, họ chứng minh rằng con người cũng có thể đáp lại tình yêu này, họ chỉ cần để Thánh Thần dẫn dắt.
* Chức năng thứ hai được giao cho các môn đệ là làm một thành trên núi và là ánh sáng. Họ sẽ là những người thu hút ánh nhìn ngưỡng mộ của mọi người, nếu họ có can đảm để đặt cuộc sống trên những Mối phúc.
Các Rabbi Do Thái nói: “Giống như dầu mang lại ánh sáng cho thế giới, Israel là ánh sáng cho thế giới” và “Jerusalem là ánh sáng cho các quốc gia trên trái đất”. Khi gọi các môn đệ là “ánh sáng thế gian”, Đức Giêsu tuyên bố rằng sứ mệnh mà Thiên Chúa trao phó cho Israel đã được tiền định để tiếp tục thông qua các môn đệ. Ánh sáng này sẽ xuất hiện trong tất cả vinh quang là những công việc tình yêu cụ thể, có thể kiểm chứng của họ. Và vì chính những công việc này mà Đức Giêsu khuyên các môn đệ của Người nên “chiếu soi” cứ không giấu kín. Người không muốn các môn đệ của Người chỉ giới hạn mình trong việc loan báo Lời Người mà không dấn thân, không liều mạng, và cũng không để mình bị thỏa hiệp. Bằng chứng cho thấy con người đã đạt được ánh sáng này sẽ đến khi họ tôn vinh Cha trên trời.
Cũng như người ta không thể sống thiếu ánh sáng và thiếu muối vì đó là một sự cần thiết tuyệt đối, thánh Đa Minh – người môn đệ của Đức Giêsu – đã trở nên ánh sáng và muối ướp mặn cuộc đời, như một sứ vụ đặc biệt Thiên Chúa giao phó cho Người trong thời đại của Người. Sống theo tinh thần các Mối phúc Tin mừng, Người đã nhiệt tâm loan truyền Chân lý Lời Chúa và thể hiện lòng thương xót, nhất là với những người nghèo khó và những người bị lầm lạc đức tin. Thánh Đa Minh cũng đã lập ra Dòng Giảng thuyết để các anh em của Người tiếp tục lý tưởng say mê truy tìm Chân lý và đem Ánh sáng Tin mừng cho các tâm hồn.
3. Hậu duệ Cha Thánh – nối tiếp sứ vụ làm Muối và Ánh sáng
Đoàn chúng con xin nghiêng mình bái lạy
Nguyện sống theo gương nhân đức của Cha
Đem tin vui lan tỏa khắp gần xa
Ướp địa cầu đượm tình yêu Thiên Chúa.[5]
Cha Thánh Đa Minh được gọi là Ánh sáng của Giáo Hội, đây là một món quà và di sản của Dòng. Vì vậy, tất cả con cái của Cha Thánh đón nhận hồng ân này với lòng tri ân, và có trách nhiệm làm cho di sản này phong phú hơn lên qua mỗi thế hệ.
Ở đây và ngay bây giờ, chúng ta cũng được mời gọi trở thành Ánh sáng và Muối như Thánh Tổ phụ đã sống trong hiện thực cuộc sống của mình. Tuy nhiên, cũng cần cảnh giác với những cám dỗ…. Vì tuy ánh sáng và muối rất cần thiết cho cuộc sống con người, nhưng nó vẫn là một thực tế yếu ớt, kín đáo, có nguy cơ bị bỏ qua. Chẳng hạn, khi liệt kê nguyên liệu của món ăn, người ta có thể bỏ qua muối, vì đó là một gia vị chính yếu và đương nhiên; hay khi mô tả một bức tranh toàn cảnh, tôi sẽ nói về những gì tôi nhìn thấy, về núi và nhà cửa, cây cối và đường phố, nhưng tôi sẽ không đề cập đến ánh sáng, mặc dù ánh sáng cũng là thứ cho phép chúng ta nhìn thấy mọi thứ. Đó là hai cám dỗ có thể xảy ra. Đầu tiên là chúng dễ bị bỏ quên, vì người ta đã không hiểu được tầm quan trọng của chúng. Đó là cơn cám dỗ của thế gian không nhận ra giá trị của chứng từ Tin Mừng mà người môn đệ Chúa Giêsu đưa ra. Và cũng có cơn cám dỗ ngược lại, đó là cám dỗ người môn đệ coi thường giá trị, phẩm giá của mình, mà không đặt nó vào việc phục vụ thế giới; hoặc nó có thể giấu nó dưới dạng ẩn danh không còn thông báo và truyền đạt bất cứ điều gì.
Xin Chúa Giêsu cho chúng ta xác tín mạnh mẽ lời khẳng định của Người về đặc tính và sứ vụ của chúng ta: “Các con là muối cho đời; Các con là ánh sáng của thế giới” để tiếp bước Thánh Tổ phụ – trở nên muối và ánh sáng như Người. Và vì muối có thể mất hương vị và ánh sáng vẫn bị che khuất, nên chúng ta cũng cần cảnh giác để không đánh mất, hay đúng hơn là không lãng phí món quà này.
Kết
Trên nhạc nền “O Lumen”, tỉnh dòng Philippines đã giới thiệu ngắn gọn và sống động chân dung thánh Đa Minh, và thấp thoáng những sứ vụ chính của Dòng với những lời phụ đề:
Giữa một thời đen tối của giáo hội,
một nhân vật xuất hiện.
Giã từ quyền lực và giàu sang.
Đi tới những nơi chưa ai từng đến.
Chỉ trang bị cuốn sách và chiếc gậy,
Ngài đưa tha nhân ra khỏi bóng tối đến ánh sáng.
Chọn một lối sống: Cầu nguyện, học hành, phục vụ và truyền giảng.
Ngài sáng lập một hội dòng quen gọi là Dòng Thuyết Giáo.
Gồm những người rao giảng lời đem lại ơn cứu độ.[6]
[1] Thánh Thi Kinh Chiều I, lễ Thánh Đa Minh, ngày 08/8
[2] Lm. Nguyễn Tất Thắng, O.P, Thánh Đa Minh, Ánh Sáng Của Giáo Hội, https://gxdaminh.net
[3] Thánh Thi Kinh Sáng, lễ Thánh Đa Minh, ngày 08/8
[4] Tham khảo: HDT, Chú giải và suy niệm Tin mừng Chúa nhật 5 Thường niên năm A (Mt 5, 13-16)
[5] Thánh Thi Kinh Chiều II, lễ Thánh Đa Minh, ngày 08/8
[6] https://hddmvn.net/thanh-daminh-anh-sang-giao-hoi/
