“Ai nhắc mình lên, sẽ phải hạ xuống; ai hạ mình xuống, sẽ được nhắc lên!”.
Benjamin Franklin, ông tổ lập quốc Hoa Kỳ, khi còn trẻ đến thăm một bậc vị vọng. Lúc ấy, Franklin tràn đầy nhiệt huyết, chân sải bước rộng tiến về phía trước. Vào nhà vị tiền bối, đầu ông vấp phải một khung cửa khá thấp, đau điếng. Chủ nhà đón khách, thấy bộ dạng nhăn nhó của người bạn trẻ, liền xuýt xoa, “Đau lắm hả! Tuy nhiên, đây là thu hoạch lớn nhất của cậu khi đến thăm tôi hôm nay! Một người muốn bình an trong cuộc sống, phải luôn ghi nhớ một điều, “Hạ mình xuống!””.
Muốn bình an, hãy hạ mình xuống! Lời Chúa hôm nay cũng nói đến việc hạ mình, nhưng không chỉ để được bình an, nhưng còn để được cứu độ. Và sẽ bất ngờ đến kinh ngạc khi chúng ta khám phá ra rằng, Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa lại là con cháu của một goá phụ trẻ ‘mót lúa’ ngoài đồng. Ngài là Thiên Chúa đã hạ mình đến mức ‘không thể hạ thấp hơn’; cũng là Đấng đã nói trong Tin Mừng hôm nay, “Ai nhắc mình lên, sẽ phải hạ xuống; ai hạ mình xuống, sẽ được nhắc lên!”.
Thánh Bernard Clairvaux đã so sánh người khiêm hạ với lũng sâu bên dưới, kẻ kiêu hãnh với đỉnh núi phủ tuyết bên trên. Xuân về, tuyết tan, ví tựa ân sủng của Thiên Chúa, không thể chảy ngược lên cho người kiêu ngạo. Qua thái độ này, hạng kiêu căng đặt mình vào vị thế không có khả năng nhận được ân sủng của Thiên Chúa; đang khi, người khiêm hạ, vì ở dưới chân núi, ‘không thể hạ thấp hơn’, hoàn toàn nhận được dòng nước ân sủng của Ngài; người ấy có thể sinh hoa kết trái bốn mùa. Chỉ người khiêm hạ mới có thể thực sự tiếp xúc với Thiên Chúa, trầm mình trong Thiên Chúa và để cho ân sủng của Thiên Chúa làm nên những điều kỳ diệu trong cuộc sống mình.
Bài đọc thứ nhất hôm nay cống hiến cho chúng ta một chi tiết thú vị, khi nói về gốc gác khiêm hạ có dây mơ rễ má đến ‘Bà Tổ’ của Chúa Giêsu, Đấng Cứu Độ Thế Giới. Đó là một nàng dâu ngoại giáo hiếu thảo, một goá phụ trẻ xinh đẹp, có tên là ‘Cô Ruth’. Nàng dâu ấy được Thánh Kinh đánh giá “đáng quý hơn bảy người con trai”; nàng đã không bỏ quê chồng mà về nhà ngoại theo ý quảng đại của mẹ chồng, “Xin mẹ đừng bắt con bỏ mẹ, mẹ đi đâu, con cũng đi theo đó; dân tộc của mẹ là dân tộc của con; Thiên Chúa của mẹ là Thiên Chúa của con!”. Ngày kia, ‘Cô Ruth’ được phép mẹ chồng cho đi mót lúa, cô ‘mót luôn’ cả trái tim ông Bôát, để về sau làm bạn với ông, sinh “Obed, vốn sẽ là thân phụ của Giessê, là ông nội của Đavít”, tổ tiên của Giuse, cha nuôi Chúa Giêsu. Thánh Vịnh đáp ca hôm nay đã công bố, “Đó chính là phúc lộc Chúa dành cho kẻ kính sợ Ngài!”.
Trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu nói đến các luật sĩ và biệt phái, những người đứng trên toà mà giảng dạy, “Những gì họ dạy, các con hãy làm và tuân giữ, nhưng đừng noi theo hành vi của họ, vì họ nói mà không làm!”. Ngài biết, thật dễ để dạy bảo người khác thực hiện điều này, điều kia; nhưng khó hơn nhiều, khi người nói phải tự chứng tỏ là chứng nhân của điều mình nói. Một cái là nội dung, cái kia là gương sáng! Ở đây, Ngài dạy chúng ta khiêm hạ. Khi ai đó chỉ cho chúng ta một sự thật, chúng ta nên đón nhận, cả khi người ấy không sống sự thật họ rao giảng. Việc đi theo sự thật không phụ thuộc vào việc người khác có sống nó hay không, nhưng phụ thuộc vào việc sự thật giúp chúng ta nên thánh hơn đến mức nào! Ngược lại, nếu ở vị thế mà trách nhiệm là phải dạy dỗ người khác, chúng ta cần chân thành sống điều chúng ta giảng dạy; vì lẽ, các giáo huấn không phải của chúng ta, mà là của Thiên Chúa. Chúng ta cần tránh những hành vi khiến người khác thất vọng khi điều chúng ta dạy không đi đôi với lời chúng ta nói. Để thực sự là môn đệ Chúa Giêsu, chúng ta cần suy nghĩ, ước muốn và yêu thương trong khiêm hạ như Ngài.
Chúa Giêsu, “Phận là phận của một vị Thiên Chúa, nhưng đã không dành cho được ngang hàng với Thiên Chúa mà hoá mình ra không”. Là Con Đấng Tối Cao, nhưng khi vào trần gian, Ngài nhập đoàn con cháu của một “Bà Tổ” goá bụa ngoại giáo; tiếp đó, Ngài chấp nhận hết khinh khi này đến khinh dể nọ cũng chỉ vì gia tộc không chút tiếng tăm của mình. Cuối cùng, Ngài hạ mình đến nỗi ‘không thể hạ thấp hơn’ khi chết trên thập giá để trở nên căn nguyên cứu rỗi đời đời cho nhân loại. Ngài mời gọi chúng ta sống khiêm hạ để được Thiên Chúa nâng lên một phẩm trật vô cùng cao quý, nên con Thiên Chúa. Rõ ràng, “Khiêm hạ của Ngài là quyến rũ lớn nhất của mọi quyền năng!”.
“Lạy Chúa, như trũng sâu ‘không thể hạ thấp hơn’ luôn hứng được ân sủng bốn mùa của Chúa, xin giúp con biết cười vào những huênh hoang của mình; và biết tạ ơn về những cảm thức được trở nên bé mọn mà Chúa ban cho lúc này lúc khác!”, Amen.
Lm. Minh Anh, Tgp. Huế