Phần 2: KINH NGHIỆM SỐNG ĐỘC THÂN (tt)
18. Sự thân mật kỳ diệu
Trong những tình bạn giữa hai người cùng phái, những nguy hiểm thường thấy là tìm cách độc quyền trên nhau và tỏ bày tình cảm thái quá. Nhưng ta sẽ tìm ra những phương cách để kiểm soát những xu hướng ấy nếu không để mình bị mù quáng về những sự thật của bản tính con người. Một tình bạn sâu xa nếu được phát triển như thế sẽ giúp ta triển nở về mặt nhân bản và thiêng liêng, vì không có gì giúp ta yêu Chúa bằng sự kinh nghiệm cụ thể thế nào là yêu và được yêu.
Vấn đề thật sự chỉ xảy ra khi đó là tình bạn của hai người khác phái. Không hợp lý chút nào nếu từ chối một cách tiên thiên mọi tình bạn thuộc diện này, nhưng nếu đi vào con đường này một cách nhẹ dạ thì cũng chẳng khôn ngoan hơn bao nhiêu. Cần có sự khôn ngoan cẩn thận, vì những quan hệ bắt đầu từ tình bạn hết sức thiêng liêng thường – rất thường nữa là khác -kết thúc bằng xác thịt. Hơn nữa không phải cứ lấy đủ mọi ý nghĩa thiêng liêng tô vẽ cho một tình bạn xuất phát từ một động lực nhục dục rất thầm kín, là sẽ tránh được mọi hậu quả xảy đến sau này. Tình bạn nào được lý tưởng hóa và người bạn nào được lý tưởng hóa là kể như đã bắt đầu lệch lạc rồi. Một tinh bạn thiêng liêng phải được xây dựng trong sự thật.
Nhưng nếu thật là nguy hiểm khi phát triển tình bạn với người khác phái, thì tại sao không cắt đứt nó ngay trên nguyên tắc đi? Vì chính Đức Kitô đã xuất hiện trước mắt ta như một người rất cởi mở đón nhận tình bạn cả với người đồng phái cũng như người khác phái. Những tình bạn loại này được ghi lại trong lịch sử thật hiếm hoi. Nhưng trong lịch sử thật bên ngoài, lịch sử của đời người, những người bạn của Thiên Chúa kết hợp với nhau trong một tình bạn sâu xa có rất đông và hiện nay vẫn còn đông lắm. Chỉ có điều là họ sống tình bạn ấy rất nhẹ nhàng không gây tiếng vang gì hết, càng kín đáo nhẹ nhàng càng làm chủ được những khát vọng thân xác. Không có gì khiến họ phải xấu hổ. Họ không tìm cách lấp liếm che đậy, nhưng sự thân mật của họ ẩn dấu nơi đáy lòng họ, nơi Thiên Chúa đang bày tỏ cho họ thấy tình yêu của Người.
Về điểm này, trên bình diện nhân loại, quả thật đã đem lại kết quả lạ lùng. Bạn bè của Chúa đã từ khước từ hôn nhân để tìm gặp Chúa và phục vụ Người- rồi một ngày nào đó họ bỗng gặp một người đồng hành trên đường.Một trong hai người đang cần được giúp đỡ vì mệt mỏi, lo lắng, hoài nghi hay vì đường đi dài quá.. Người ấy xin được giúp đỡ. Bình thường sau đó mỗi người lại lên đường theo mỗi ngả và không bao giờ thấy mặt nhau nữa Nhưng cũng có trường hợp, họ gặp nhau hoài, chuyện trò càng ngày càng một thiết hơn. Người này tin chắc là người kia đã thành thật không những sự hiến thân cho Chúa mà cả trong tình bạn nữa…Rồi một ngày nọ họ hiểu ra rằng trong kinh nghiệm đời họ đã có sự ràng buộc với nhau, cuộc đời họ đã đan kết với nhau sâu xa.
Lúc đó không cần phải lo sợ hoảng hốt gì nữa, nếu có thì chỉ người nào biết mình mắc tội mới cần phải lo sợ dè dặt. Dần dần giữa họ với nhau bắt đầu hình thành một dây liên hệ không thể diễn tả được, trong đó thân xác không thể chen vào nhưng không vì thế mà ít nhân bản hơn. Một bên là đàn ông, bên kia là phụ nữ. Họ hoàn toàn ý thức điều đó, nhưng ý thức về một cái gì ở bên kia xác thịt. Quả vậy không phải nhờ thân xác, hay phái tính mà đàn ông và đàn bà mới thật sự là nam và nữ. Họ còn là nam, là nữ trong cảm quan, tâm lý, trong nơi thâm sâu của nhân cách nữa. Vì thế, tuy không biết nhau trong thân xác, họ vẫn biết nhau là nam là nữ ngay trong chính con người của mỗi bên. Đàng khác các đôi vợ chồng cũng tìm cách biết nhau và yêu nhau ở cấp độ sâu xa đó… Con đường hôn nhân và độc thân xem ra tách rời nhau nay đã gặp nhau ở mút cùng trong kinh nghiệm cùa con người. Khi đạt tới cấp độ thân mật này, hai người bạn sẽ cảm thấy mình đã trút sạch hết chính mình, cời mờ cho người kia, và hai bên như đang ở trong nhau. Khi nhìn vào mình, họ sẽ thấy có bạn mình ở đó và trong người bạn ấy họ lại nhìn thấy mình?… Người này khám phá ra người kia trong nội tâm của nhau, một sự khám phá sâu xa và bất tận.
Viên đá thử xem hai bên-có kết hợp như thế thật sự không chính là càng kết hợp sâu xa ta càng cảm thấy Chúa nhiều hơn. Nơi đôi bạn gặp gỡ nhau, ‘đụng chạm’ đến nhau cũng chính là nơi Thiên Chúa gặp gỡ và đụng chạm đến họ. Nếu một tình bạn hỗn loạn, cho ta cảm tưởng rằng nó lấn át Tinh Yêu Duy Nhất, thì ngược lại tình bạn mà tôi nói tới ờ đây sẽ cho ta thấy sự hài hòa trọn vẹn với tình yêu ta đã dành cho Chúa. Cả hai tình yêu ấy chỉcòn là một…
Phải công nhận một tình bạn như thế thật hiếm, nhưng đó vẫn là một tình bạn có thể có… Không được tìm cách thực hiện tình bạn đó nếu chưa thấy ai có thể là người bạn trọn vẹn của mình… Phải biết chờ đợi, xin Chúa cho những dấu hiệu và chỉ tìm kiếm Tình Yêu Ngài thôi, bởi vì muốn có tình bạn như thể cần phải làm chủ hoàn toàn được mình và ý thức sâu sắc về vị thế tuyệt đối của sự hiến thân cho Chúa. Do đó, trường hợp ngoại lệ, tình bạn ấy chỉ có thể thực hiện được sau nhiều năm từ bỏ và thậm chí thiếu vắng những niềm vui của tình bạn. Đó là một sự thật rút ra từ kinh nghiệm.
19 Một quả tim bằng thịt
Khi xin Chúa gỡ khỏi con người ta quả tim gỗ đá và thav vào đó quả tim bằng thịt, ta có ý xin Người cho ta biết yêu Người như Người đã yêu ta nơi Con của Người, nghĩa là yêu với một quả tim nhân loại. một quả tim biết rung động và đau đớn.
Nếu lý tưởng của sự độc thân là vô cảm thì sự độc thân đó không còn là sự độc thân Kitô giáo nữa. Con đường độc thân sở dĩ khó khăn là vì nó buộc ta phải có một con tim thật cởi mở, có thể yêu đương một cách trong sáng không hàm hố. Nhiều người đã bước vào con đường quan hệ như tôi vừa nói, nhưng vì thiếu sự thanh tẩy nội tâm, nên đã để mình bị phỉnh gạt trong những quan hệ nguy hiểm. Những quan hệ này đã gây ra thất vọng vì chỉ đưa tới ngõ bí. Làm mọi cách để tìm cho được một tâm hôn chị em hay anh em với mình là đã liều lĩnh để mình bị lừa phỉnh nặng nề. Biết bao người đã thử và đã tự thiêu huỷ mình..hẳn người ta đã đùa giỡn với tình dục, một trò chơi được ngụy trang bằng những lớp vỏ đạo đức.
Dĩ nhiên những tình bạn đẹp đẽ mà tôi vừa trình bày trên đây không thể đạt tới mức hoàn hảo ngay từ những giây phút đầu được. Nhưng có một số người lấy cớ đó để tự cho phép mình thi hành những việc mà lẽ ra họ phải tránh, như nói rằng không ai có thể hoàn hảo ngay lập tức được. Và vì thế ngay từ đầu, họ đã cho phép mình có những cách bày tỏ tình cảm, có lẽ thích hợp hơn với những người đã đính hôn với nhau, và vì thế tình bạn đã không thể lớn lên được như nó phải lớn lên. Từ đó con đường đi của họ không khách quan vô tư nữa, vì thân xác có đặc điểm là níu kéo hơn là buông tha. Trong những tình bạn quá nghiêng về cảm giác, người ta dễ dành chỗ quá lớn cho nhu cầu cần đến nhau và những khát vọng. Nếu ngay từ đầu đã có những điều đó thì phải mau chóng chế ngự chúng. Sau cùng, quan hệ giữa hai người nam và nữ này phải vượt lên trên nhu cầu, mà ta hay bộc lộ qua câu nói: “Tôi cần cô để phát triển bản thân tôi”. Người phụ nữ sẽ không thể chấp nhận bị nhục như thế nữa khi nghe một linh mục nói ông cần mình ‘để cho ông. Người phụ nữ ấy phải thực sự bình đẳng và không còn chút mặc cảm nào là phương tiện, là dụng cụ… và thậm chí là đồ chơi của người đàn ông.
Vì vậy phải tìm cách làm cho mình thoát khỏi nhu cầu cần đến người kia, thì tình bạn có thể triển nở trong sự tự do hoàn toàn giữa người này với người kia được. Nếu đôi khi xác thịt cảm thấy bị những khát vọng dày vò, thì đó là chuyện bình thường, nhưng những lúc đó ta không được trì hoãn hay nhượng bộ. Mỗi bên phải làm sao ước vọng chiếm hữu, thống trị và trao hiến trọn vẹn. Trong những tình bạn đề cập ở đây, người nam và người nữ phải được đặt hoàn toàn bình đẳng với nhau. Họ có thể trao đổi với nhau với tất cả sự sáng suốt, không sợ hãi, không hậu ý, và nhờ đó thực hiện được sự kết hợp không tên mà Chúa Kitô đã nêu gương cho ta qua sự kết hợp của Người với những kẻ được Người yêu thương.
Sự kết hợp ấy sẽ được thực hiện ở đáy sâu nhất của con người mình, nơi đó Thiên Chúa cũng đang liên kết ta lại với Người. Cũng nhờ đó đôi bạn sẽ tìm thấy Chúa ở nơi sâu xa tới mức không gì có thể cản trở tình yêu của họ đối với Chúa được. Sự kết hợp của họ lúc ấy trở thành sự kết hợp của một tình bạn trong sáng và siêu thoát hơn hết, và nói cho cùng, đó cũng chính là tình yêu thật sự, một tình yêu chỉ thực hiện được trong sự trinh khiết trọn vẹn.
Có thể nói đó là một cuộc hôn phối thiêng liêng hay huyền nhiệm, nhưng nói như thế có thể làm sai lệch ý nghĩa của nó. Quả thế hôn nhân luôn luôn làm ta nhớ tới một sự quan hệ độc quyền, vì kết hợp dục tính chỉ có thể có được trong những quan hệ duy nhất giữa hai người đang khi đó sự thân mật trong đời độc thân không được phép có tính cách độc quyền vì nhờ trinh khiết hoàn toàn người độc thân tận hiến có thể thân mật với rất nhiều người. Một linh mục có thể thân mật, theo cách vừa nói ở trên, với nhiều phụ nữ và chính các phụ nữ này cũng rất thân mật với những người đàn ông khác.
Thế nhưng, tất cả điều này chỉ có thể xảy ra được nếu mỗi bên trong mạng lưới quan hệ ấy hoàn toàn thoát khỏi dục nhục cảm và mọi ràng buộc ích kỷ. Những quan hệ này, mở ra với Thiên Chúa và người khác, chỉ có thể đạt được khi người ta đã đi qua những thời gian tăm tối, lửa bỏng và sa mạc. Con đường đưa ta tới những quan hệ đó rất gian nguy và đau đớn, nhưng đó chính là con đường Đức Kitô đã đi. Đôi khi phải chờ hằng mấy năm mới thấy được rõ ràng sự thân mật như thế, những năm ấy không phải là không có nguy hiểm bị lạc đường lạc lối. Sau khi đã thấy thoáng qua sự triển nở của đời độc thân trong những tình cảm thân mật đó, cần phải xác định và tái xác định luôn rằng mình phải mất một thời gian dài nữa mới đạt tới mức đó được. ! Với sự khôn ngoan tự nhiên và siêu nhiên ta phải thấy rõ điều đó.
Những ai đã thực hiện được đời sống độc thân trong sự triển nở nhân cách như thế thường rất ngạc nhiên về chặng đường mình đã đi qua. Khi khởi hành, họ đã dâng hiến con tim cho Thiên Chúa và hứa rằng chỉ yêu mình Người, và chính Chúa đã trao trả con tim ấy lại cho họ; một con tim mới mẻ hẳn, một con tim bằng thịt có thể yêu mến Người và yêu thương hết mọi người. Trên khuôn mặt của những người bạn thân mình họ đã nhận ra khuôn mặt của Chúa, khuôn mặt của những người bạn ấy phản chiếu dung nhan vô hình của Thiên Chúa.
Muội Muội sưu tầm
( Con nữa)
