Đức Phanxicô dành một giờ với các nhà báo trên chuyên cơ giáo hoàng, gồm có ZENIT
Đức Thánh Cha Phanxico trả lời nhiều câu hỏi được các nhà báo đặt ra cho ngài trong chuyến bay đưa họ về Roma từ Nhật. Dưới đây là bản dịch (tiếng Anh) không chính thức cuộc họp báo trên chuyên cơ – do Vatican News cung cấp:
****
PHẦN 1
“Tôi cảm ơn anh chị em vì công việc của anh chị em, vì một chuyến đi đầy cảm xúc với một sự thay đổi rõ rệt: Thái Lan mang một sắc thái và Nhật Bản mang sắc thái khác. Anh chị em không thể đánh giá hai nơi này theo cùng những hạng mục. Nhật Bản và Thái Lan là hai thực tế hoàn toàn khác nhau. Đó là lý do tại sao cần phải làm việc gấp đôi, và tôi cảm ơn anh chị em vì điều đó, ngay cả trong những ngày với lịch dày đặc, tôi cảm thấy gần gũi với anh chị em trong công việc này.”
Cha Makoto Yamamoto, nhật báo Shimbum Công giáo
Cảm ơn Đức Thánh Cha rất nhiều vì đã đến Nhật Bản từ rất xa xôi. Con là một linh mục giáo phận. Con sống gần Nagasaki. Cha đã nhìn thấy Nagasaki và Hiroshima. Cha cảm nhận thế nào? Giáo hội và xã hội ở phương Tây có gì để học được gì từ Giáo hội và xã hội ở phương Đông không?
“Tôi sẽ bắt đầu với câu hỏi cuối cùng. Câu nói lux ex Oriente, ex Occidente luxus truyền cho tôi rất nhiều cảm hứng. Ánh sáng đến từ phương Đông; sự sang trọng, chủ nghĩa tiêu dùng, đến từ phương Tây. Có sự thông thái của Đông phương, không chỉ là sự thông thái của kiến thức, nhưng là của thời gian, của sự chiêm niệm. Sẽ rất hữu ích cho xã hội Tây phương chúng ta, vốn luôn luôn quá vội vàng, để học cách chiêm niệm, học cách dừng lại và ngắm nhìn vào mọi thứ một cách thơ mộng. Đây chỉ là ý kiến cá nhân, nhưng tôi nghĩ Tây phương nên mang tính thơ hơn một chút nữa. Có những điều đẹp đẽ nên thơ, nhưng Đông phương vượt xa hơn thế. Đông phương có khả năng nhìn mọi thứ bằng con mắt vượt xa hơn. Tôi không muốn sử dụng từ “siêu việt” vì một số tôn giáo phương Đông không có đề cập đến siêu việt tính, nhưng có một tầm nhìn vượt quá giới hạn của nội tại tính, nhưng không nói đến siêu việt tính. Đó là lý do tại sao tôi sử dụng những cách nói như thi ca, [gratuità], tìm kiếm sự kiện toàn cá nhân thông qua việc ăn chay, hãm mình, đọc sự khôn ngoan của các nhà hiền triết phương Đông. Tôi tin rằng sẽ rất tốt nếu người phương Tây chúng ta dừng lại một chút và dành thời gian cho sự khôn ngoan.
“Cả Nagasaki và Hiroshima đều gánh chịu [hậu quả của] bom nguyên tử, và điều này khiến cả hai nơi có vẻ giống nhau. Nhưng có một sự khác biệt: Nagasaki không chỉ chịu đựng cuộc ném bom mà còn có các Ki-tô hữu. Nagasaki có những cội nguồn Ki-tô giáo. Ki-tô giáo đã có từ lâu. Có một cuộc bách hại Ki-tô hữu trên khắp Nhật Bản, nhưng nó rất mạnh ở Nagasaki. Vị Thư ký của ngài Sứ thần đã đưa cho tôi một bản sao bằng gỗ với dòng chữ “Truy nã” của thời đó trên bảng: Truy nã người Ki-tô hữu! Nếu anh tìm được một người, hãy giao nộp người đó và anh sẽ nhận được một phần thưởng. Nếu anh tìm được một linh mục thì hãy bắt và giao nộp ngay, và anh sẽ nhận được một phần thưởng lớn. Điều này để lại một dấu ấn: có nhiều thế kỷ bách hại. Đây là một hiện tượng của Ki-tô giáo mà cách này cách khác nó “mang tính tương đối”, theo nghĩa tốt của từ ngữ này, bom nguyên tử. Thay vào đó, đến Hiroshima chỉ để tưởng niệm vụ ném bom nguyên tử, bởi vì đây không phải là một thành phố Ki-tô giáo như Nagasaki. Đó là lý do tại sao tôi muốn đi đến cả hai nơi. Có thảm họa nguyên tử ở cả hai nơi.
“Hiroshima là một bài dạy thật sự của con người về sự tàn ác. Tôi không thể đến thăm bảo tàng Hiroshima vì thời gian không cho phép, vì đó là một ngày khó khăn. Nhưng họ nói nó rất khủng khiếp. Có những lá thư của các Nguyên thủ quốc gia, các vị Tướng giải thích về cách một thảm họa lớn hơn có thể được tạo ra như thế nào. Trải nghiệm này gây cho tôi nhiều xúc động hơn. Và ở đó tôi đã lặp lại rằng việc sử dụng vũ khí nguyên tử là phi đạo đức, đó là lý do tại sao nó phải được thêm vào Giáo lý của Giáo hội Công giáo. Không chỉ là sử dụng chúng, nhưng ngay cả việc sở hữu chúng: bởi vì một tai nạn hoặc sự điên rồ của một nhà lãnh đạo chính phủ nào đó, sự điên rồ của một người nào đó có thể hủy diệt loài người. Những lời của Einstein lại hiện lên trong đầu: ‘Chiến tranh thế giới thứ tư sẽ được chiến đấu bằng gậy và đá’.”
Shinichi Kawarada, nhật báo The Asahi Shimbum
Như cha đã phân tích rất đúng rằng không thể đạt được hòa bình dài lâu nếu không giải trừ quân bị. Nhật Bản là một quốc gia hưởng ứng việc bảo vệ nguyên tử của Hoa Kỳ, và cũng là nhà sản xuất năng lượng nguyên tử, tạo ra rủi ro rất lớn, như đã xảy ra tại Fukushima. Nhật Bản có thể đóng góp cho hòa bình thế giới bằng thế nào? Có nên đóng cửa các nhà máy điện hạt nhân?
“Quay trở lại việc sở hữu các nhà máy điện hạt nhân: tai nạn luôn có thể xảy ra. Các bạn đã trải qua ba thảm họa. [1] Năng lượng hạt nhân có giới hạn (chúng ta hãy từ bỏ vũ khí nguyên tử vì chúng là loại vũ khí hủy diệt). Việc sử dụng năng lượng hạt nhân có giới hạn bởi vì chúng ta chưa đạt được sự an toàn tuyệt đối. Các bạn có thể nói với tôi rằng ngay cả điện cũng có thể gây ra thảm họa vì thiếu an toàn, nhưng nó sẽ là một thảm họa rất nhỏ. Một thảm họa nhà máy điện hạt nhân sẽ là thảm họa rất lớn. Những hệ thống an toàn vẫn chưa có hiệu quả. Đó là ý kiến cá nhân của tôi, nhưng tôi sẽ không sử dụng năng lượng hạt nhân cho đến khi việc sử dụng nó an toàn tuyệt đối. Một số người nói rằng nó là một rủi ro đối với việc chăm sóc tạo vật và việc sử dụng năng lượng hạt nhân phải được dừng lại. Tôi xin dừng lại ở tính an toàn. Chẳng có gì đảm bảo rằng một thảm họa không xảy ra. Đúng, cứ mười năm lại có một lần trên thế giới. Rồi đối với tạo vật. Thảm họa của sức mạnh hạt nhân gây ra cho tạo vật, cho con người. Đã có thảm họa ở Ukraine. [2] Chúng ta phải tiến hành nghiên cứu về tính an toàn, vừa để tránh những thảm họa và vì những hậu quả đối với môi trường. Tôi tin rằng chúng ta đã vượt quá giới hạn đối với môi trường – với những loại thuốc trừ sâu trong nông nghiệp, với việc chăn nuôi gà mà giới bác sĩ khuyên các bà mẹ không nên cho con họ ăn vì chúng được cho ăn các loại kích thích tố có hại cho sức khỏe. Hoặc là việc chăm sóc môi trường phải bắt đầu ngay hôm nay, hoặc sẽ chẳng bao giờ. Nhưng quay trở lại với năng lượng hạt nhân: công trình xây dựng, tính an toàn và việc chăm sóc tạo vật.”
Elisabetta Zunica, Kyoto News
Akamada Iwao là một người Nhật bị kết án tử hình và đang chờ xét lại bản án. Ông ta có mặt trong Thánh lễ tại Sân vận động Tokyo Dome, nhưng không có cơ hội nói chuyện với cha. Có phải đã có kế hoạch về một cuộc gặp gỡ ngắn với cha? Ở Nhật Bản, vấn đề về án tử hình đang được thảo luận rất nhiều. Mười ba bản án tử hình đã được thi hành ngay trước khi có sửa đổi trong sách Giáo lý về vấn đề này. Không có sự đề cập đến vấn đề đó trong các bài diễn từ của cha. Có phải cha đã có cơ hội thảo luận về vấn đề này với Thủ tướng Shinto Abe?
“Tôi đã nghe về trường hợp liên quan đến án tử hình về sau này. Tôi không biết về người đó. Tôi đã nói về nhiều vấn đề với Thủ tướng: những bản án, những tuyên án không bao giờ kết thúc, liên quan hoặc không liên quan đến án tử. Tôi đã nói về những vấn đề chung chung cũng tồn tại ở các quốc gia khác: nhà tù quá chật chội, mọi người cứ chờ đợi với việc tạm giam mà không có sự suy đoán vô tội. Mười lăm ngày trước, tôi có một bài phát biểu tại Hội nghị Quốc tế về Luật Hình sự và tôi đã nói nghiêm túc về chủ đề này. Không thể thi hành án tử hình, nó là trái với đạo đức. Đây là vấn đề liên quan đến việc phát triển ý thức. Ví dụ, một số quốc gia không thể bãi bỏ nó do các vấn đề chính trị, nhưng họ treo nó, đó là một cách kết án tù chung thân một người nhưng không tuyên bố như vậy. Nhưng bất kỳ sự kết án nào cũng phải cho phép sự tái hòa nhập, một bản án không có tia hy vọng là vô nhân đạo. Ngay cả khi bị kết án tù chung thân, người ta cũng phải nghĩ làm thế nào để người thụ án có thể được tái hòa nhập, trong tù hoặc bên ngoài. Anh sẽ nói với tôi: nhưng có những người bị kết án vì những vấn đề của tình trạng bị điên, bị bệnh tật, […] Trong trường hợp đó, phải tìm được một cách để làm cho họ cảm thấy là con người. Ở nhiều nơi trên thế giới nhà tù quá đông; chúng là các nhà kho chứa con người. Thay vì trở nên tốt hơn thì nhiều trường hợp họ bị tha hóa. Chúng ta phải từng bước đấu tranh với án tử hình. Có những trường hợp khiến tôi hạnh phúc khi một số quốc gia nói: chúng tôi sẽ dừng lại. Năm ngoái, trước khi rời nhiệm sở, một Thống đốc Nhà nước đã treo án gần như dứt khoát. Đây là các bước được thực hiện bởi lương tâm con người. Nhưng một số quốc gia chưa thành công trong việc đi theo cách suy nghĩ nhân văn này.”
Jean-Marie Guénois, Le Figaro
Chúc Đức Thánh Cha một ngày tốt lành. Cha nói rằng hòa bình thực sự có thể tồn tại, nếu đó là một nền hòa bình “được giải trừ quân bị.” Nhưng vấn đề phòng vệ hợp pháp thì sao, khi một quốc gia bị tấn công bởi một quốc gia khác? Trong trường hợp đó, khả năng của một “cuộc chiến tranh công bằng” có tồn tại không? Cho con hỏi nhỏ … đã có tin nói về một tông huấn về phi bạo lực. Cha vẫn có kế hoạch về một tông huấn về phi bạo lực như vậy? Hai câu hỏi … Xin cảm ơn, Đức Thánh Cha.
“Đúng, có kế hoạch, nhưng Giáo hoàng sau sẽ thực hiện nó … Có các dự án khác đang còn chờ. Một trong số đó là về hòa bình. Nó đang hoàn thiện. Tôi cảm nhận rằng tôi sẽ làm điều đó khi thời gian đến. Chẳng hạn, vấn đề bắt nạt học đường là vấn đề bạo lực. Đặc biệt tôi nói về nó với giới trẻ Nhật Bản. Đó là một vấn đề chúng tôi đang cố gắng giải quyết với nhiều chương trình giáo dục. Đó là một vấn đề bạo lực. Tôi cảm thấy chưa sẵn sàng viết một tông huấn về phi bạo lực, tôi phải cầu nguyện rất nhiều và tìm cách thức. Có câu nói của người Roma, “Si vis pacem para bellum” (Nếu bạn muốn hòa bình hãy chuẩn bị cho chiến tranh). Chúng ta chưa đạt được sự tiến bộ ở đó: các tổ chức quốc tế không thành công, Liên Hợp quốc không thành công. Họ hòa giải thường xuyên và rất tốt: các quốc gia như Na-uy luôn sẵn sàng hòa giải. Tôi thích điều đó, nhưng như vậy vẫn không đủ, chúng ta cần phải làm nhiều hơn nữa. Chẳng hạn như Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc: nếu có vấn đề với vũ khí và mọi người đồng ý giải quyết vấn đề này để tránh xung đột, mọi người đều bỏ phiếu “thuận”. Một quốc gia có quyền phủ quyết bỏ phiếu “chống”, và mọi thứ đều dừng lại. Tôi không thể phán xét rằng đó là một ý tưởng tốt hay không tốt, nhưng tôi đã nghe nói rằng có lẽ Liên Hợp Quốc nên tiến một bước và loại bỏ quyền phủ quyết của các quốc gia trong Hội đồng Bảo an. Tôi nghe nói đây là một khả năng. Có những vấn đề liên quan đến trạng thái cân bằng quốc tế mà tôi không thể đánh giá ngay bây giờ. Nhưng phải luôn làm tất cả những điều có thể thực hiện được để ngăn chặn việc sản xuất vũ khí, ngăn chặn chiến tranh, khuyến khích đàm phán, với sự giúp đỡ của những nhà trung gian, và sẽ dẫn đến kết quả. Ví dụ, trường hợp của Ukraine và Nga không phải là vấn đề vũ khí, nhưng về việc đàm phán trao đổi tù nhân, và điều này là tích cực. Ở Donbass, họ đang nghĩ đến việc lên kế hoạch cho một thể chế chính quyền khác. Các cuộc thảo luận đang được tiến hành. Đây là một bước tích cực.
“Sự giả hình xấu xa của việc ‘buôn bán vũ khí’. Các quốc gia Ki-tô giáo, các nước châu Âu nói về hòa bình nhưng lại sống nhờ vũ khí. Đây là thói giả hình, một từ ngữ trong các Tin mừng: Chúa Giê-su đã nói nó trong Tin mừng Mát-thêu, Chương 23. Chúng ta phải ngăn chặn sự giả hình này. Cần phải có can đảm để nói: “Tôi không thể nói về hòa bình, vì nền kinh tế của tôi kiếm được quá nhiều tiền nhờ bán vũ khí’.” Đây là tất cả những gì chúng ta cần nói, không xúc phạm và phỉ báng bất kỳ quốc gia nào, nhưng nói như những anh chị em, vì lợi ích của tình huynh đệ con người: chúng ta phải dừng lại vì đây là một điều khủng khiếp. Một tàu cập cảng đến từ một quốc gia, nó được cho là sẽ giao vũ khí cho một tàu khác sẽ đến Yemen, và các công nhân cảng nói “không”. Họ đã làm một điều tốt và con tàu trở về nhà. Đó là một trường hợp, nhưng nó cho chúng ta thấy chúng ta cần đi theo hướng nào. Ngày nay, hòa bình là rất mong manh nhưng chúng ta không được nản chí. Ý tưởng phòng vệ chính đáng luôn có giá trị; ngay cả thần học luân lý cũng cho phép, nhưng như một phương sách cuối cùng. Việc sử dụng vũ khí là biện pháp cuối cùng. Phòng vệ hợp pháp phải thông qua ngoại giao, hòa giải. Phòng vệ hợp pháp bằng vũ khí là giải pháp cuối cùng. Tôi nhấn mạnh: một phương sách cuối cùng! Chúng ta đang có những tiến bộ về đạo đức mà tôi chấp thuận, đặt tất cả những điều này vào câu hỏi. Điều rất đẹp ở đây là nó khẳng định loài người hướng tới cái thiện, chứ không chỉ hướng tới cái ác.”
[Nguồn:zenit]
PHẦN 2
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 28/11/2019]
