Đức Giáo Hoàng Gioan XII sinh ra tại Rôma, khoảng năm 937, là con của Albéric II, thuộc gia đình bá tước Tusculum, tên thật là Octavianô. Ngài được bầu lên ngôi Giáo hoàng ngày 16-12-955, lúc mới 18 tuổi. Vào thời đó, Bêrengê dần dần lấn át quyền của ngài, khiến ngài phải vội cầu cứu Ottô I của nước Đức đem quân tới nước Ý để tái lập trật tự. Ottô đòi ngài phong vương cho ông rồi ông mới thực sự ra tay tái lập trật tự cho đế quốc Rôma. Ban đầu ngài cam kết trung thành với Ottô I, nhưng sau đó ngài bỏ quyên lời hứa và tìm cách liên kết với kẻ thù trước kia của Ottô là Bêrengê và Lambertô. Ottô đưa quân trở lại Rôma với thâm ý chống lại ngài. Lấy lý do sức khỏe của ngài đã giảm sút nhiều, Ottô triệu tập các công đồng các Giám mục để hạ bệ ngài ngày 4-12-963 với tội danh bội giáo, giết người, loạn luân và đưa thư ký riêng của Ottô, một giáo dân tên là Lêô lên thay. Ottô còn quyết định từ nay việc bầu cử Giáo hoàng không những phải được hoàng đế chấp nhận mà vị tân Giáo hoàng còn phải thề hứa trung thành với hoàng đế. Để các Giám mục ủng hộ lập trường của mình, Ottô ban cho mỗi Giám mục quyền lực chính trị trên một tỉnh, tự trị và thoát khỏi quyền bính của các bá tước. Đó là khởi đầu của thể chế Giám mục – Bá tước (institution des évêques-comtes), nguồn gốc của những tranh đấu kéo dài lâu đời, giữa Giáo hội và đế quốc.
Ngài không chịu yếu thế, trốn khỏi Rôma rồi đem một đạo quân trở về lại Rôma, tổ chức một công đồng vào đầu năm 964, qua đó, hủy bỏ các quyết định của Ottô I, tuyên bố Lêô VIII là bất hợp pháp, là ngụy Giáo hoàng và ra vạ tuyệt thông cho ông ta. Vị này chạy đến với Ottô I và xin giúp đỡ chống lại kẻ thù. Ottô I buộc lòng phải trở lại Rôma lần thứ ba, nhưng ông chưa tới nơi thì ngài đã qua đời ngày 14-5-964, khi chưa đầy 27 tuổi.
